Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1598, z 2024 r. poz. 852) wprowadziła do krajowego porządku prawnego regulacje określające właściwość i zasady posługiwania się Krajowym System e-Faktur. Projektowano wówczas, że z dniem 1 lipca 2024 r. miał on objąć podatników czynnych VAT, później zaś - od 1 stycznia 2025 r. podatników zwolnionych podmiotowo lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku. Już w późniejszym okresie, pomysłodawca nowelizacji, tj. Minister Finansów przeprowadził szeroko zakrojone konsultacje publiczne w ramach których zbierano opinie dotyczące nowego rozwiązania informatycznego - uczestniczyło w nich ponad dziesięć tysięcy osób. Spotkania te umożliwiły zarówno werbalizację postulatów środowisk przedsiębiorców, jak i zebranie opinii dotyczących wdrożenia planowanego systemu informatycznego. W szczególności zaproponowano swoistą liberalizację obowiązków związanych z obowiązkowym e-fakturowaniem w Krajowym Systemie e-Faktur dla grupy tzw. podatników wykluczonych cyfrowo. Na tym etapie akcentowano również wyzwania związane z wydajnością systemu.
Rezultat konsultacji społecznych stanowi opublikowany w ostatnich dniach przez Ministra Finansów projekt Ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektóre inne ustawy. Wnioskodawca podejmując prace nad wskazanym projektem przesunął jednocześnie termin wdrożenia systemu na dzień 1 lutego 2026 r. Przypomnieć jednocześnie warto, że głównym celem dla którego tworzy się Krajowy System e-Faktur jest centralizacja procesu rejestracji faktur będących w obrocie gospodarczym. System pozwala przesyłać faktury sprzedaży, co jest osiągnięte poprzez połączenie Krajowego Systemu e-Faktur z systemami księgowości i fakturowania.
W projekcie ustawy skierowanym obecnie do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych proponuje się między innymi stopniowe wprowadzenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur dla wszystkich podatników, zarówno dla podatników czynnych, jak i podatników zwolnionych z VAT). Konkretnie zaś od 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) przekroczyła w 2025 r. kwotę 200 mln zł oraz od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych przedsiębiorców.
W ustawie nowelizującej proponuje się również dozwolenie na przechowywanie faktur wystawionych przez podatników przed wejściem w życie obligatoryjnego systemu informatycznego w ramach tzw. „wymiany środowisk” oraz zgodę na wystawianie faktur elektronicznych poza Krajowym Systemem e-Faktur, tj. w tzw. trybie offline - do końca 2026 r. przez wszystkich podatników. Wnioskodawca projektu projektuje także doprecyzowanie kwestii faktur konsumenckich przez dopuszczenie możliwości ich wystawiania w Krajowym Systemie e-Faktur, jak również zagwarantowanie w okresie przejściowym, do 30 września 2026 r. tzw. podatnikom „wykluczonym cyfrowo”, cechujących się niską skalą i wartością wystawianych faktur, możliwości wystawiania faktur w dotychczasowej formie. Przesłanką umożliwiającą skorzystanie ze wskazanego ułatwienia przez mikroprzedsiębiorców jest niski limit dokonywanych transakcji - do 450 zł dla pojedynczej faktury i do łącznej wartości sprzedaży - 10 tys. zł miesięcznie. Planuje się także uproszczenie korzystania z danych, które będą gromadzone w systemie, przez takie organy jak Krajowa Administracja Skarbowa. Skorzystają na tym między innymi podatnicy, którzy dzięki uruchomieniu systemu nie będą mieli obowiązku przesyłania do organu administracji skarbowej, np. prowadzącego daną sprawę swoich faktur, te bowiem zostaną wystawione w Krajowym Systemie e-Faktur.
Omawianą nowelizację uznać należy za niezwykle istotną, w szczególności dla czynnych podatników podatku VAT. Wnioskodawca ich liczbę w Polsce szacuje na ok. 2 miliony (sic!). Analizowana ustawa poddać ma nowelizacji zarówno Ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług jak i Ustawę z dnia 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Planuje się, że co do zasady nowa ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
