Opracowane w ostatnich miesiącach zmiany przepisów regulujących sferę czynności doradztwa podatkowego i ich zakresu, jak i zasad nabywania uprawnień zawodowych stanowią zasadniczy przedmiot nowelizacji Ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. 2021 poz. 2117). Przypomnieć trzeba, że zakres przedmiotowy wskazanego aktu prawnego dotyczy określenia warunków i zasad wykonywania doradztwa podatkowego, organizacji samorządu doradców podatkowych oraz zasad jego działania. W art. 2 ww. ustawy wskazano jednocześnie, że poprzez czynności doradztwa podatkowego rozumie się między innymi:
- udzielanie podatnikom, płatnikom i inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz, porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
- prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie;
- sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie;
- reprezentowanie podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych;
- w końcu zaś wykonywanie niezależnego audytu funkcji podatkowej.
Zdaniem Ministra Finansów wskazany katalog zadań realizowanych przez biegłych rewidentów, osoby fizyczne wpisane na listę doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych, jak i firmy audytorskie cechuje się w ostatnich latach występowaniem współzależnych procesów kształtujących ten segment rynku pracy. Zjawiska takie jak automatyzacja i cyfryzacja szeregu procesów czy też znaczne zwiększenie stopnia dostępności oferowanych usług powodują niezbędność wprowadzenia zmian w przepisach określających świadczenie przez doradców podatkowych czynności doradztwa podatkowego.
W świetle powyższego, za niejako naturalną konsekwencję uznać należy skierowanie przez Ministra Finansów do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych projektu Ustawy o zmianie ustawy o doradztwie podatkowym. W dokumencie proponuje się w szczególności rozszerzenie katalogu usług doradztwa podatkowego, poprzez zawarcie w nim prowadzenia spraw, które na przestrzeni ostatnich lat stały się elementami obowiązków realizowanymi zarówno przez podatników i płatników, jak i tzw. inne podmioty. Wnioskodawca zaznacza, że skoro doradcy podatkowymi legitymują się posiadaniem statusu zawodu zaufania publicznego, to w takim razie czynności przez nich wykonywane powinny być objęte ochroną ubezpieczeniową i odpowiedzialnością dyscyplinarną. Uwypuklić trzeba, że ze względu na specyfikę spraw podejmowanych przez doradców podatkowych i zmieniający się ich charakter, nastąpi również zmiana zakresu sprawdzanej wiedzy na egzaminie na doradcę podatkowego. Dodajmy, że w omawianym projekcie Minister Finansów proponuje między innymi uelastycznienie podstaw prawnych realizacji doradztwa podatkowego poprzez dopuszczanie wykonywania go w oparciu o zawierane umowy cywilnoprawne. Przypomnijmy, że w obecnym stanie prawnym doradca podatkowy może wykonywać czynności zawodowe jako osoba fizyczna prowadząca działalność we własnym imieniu i na własny rachunek, jako uczestnik spółki niemającej osobowości prawnej, w końcu zaś jako osoba pozostająca w stosunku pracy z grupą określonych w ustawie podmiotów.
W projekcie zawarto między innymi rozszerzenie zakresu czynności doradztwa podatkowego o udzielanie porad, opinii i wyjaśnień z zakresu opłat - na podstawie Ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja Podatkowa. Planuje się także rozszerzenie katalogu ustawowego czynności o wykonywanie, w imieniu i na rzecz określonych podmiotów, obowiązków informacyjnych, sprawozdawczych oraz raportowania w oparciu o przepisy prawa podatkowego i przepisy o wymianie informacji podatkowych. Dodatkowo, Krajowa Rada Doradców Podatkowych uzyska kompetencję do publikowania danych doradców podatkowych wpinanych na prowadzoną przez nią listę doradców podatkowych. Zdaniem wnioskodawcy przyczyni się to do wzmocnienia bezpieczeństwa podmiotów korzystających z ich usług. Z kolei skreślenie doradcy podatkowego z listy będzie mogło nastąpić w wyniku uporczywego, długotrwałego nieopłacania składek członkowskich. Minister Finansów dąży również do podniesienia prestiżu zawodu doradcy podatkowego, stąd też projektuje się ustanowienie stroju urzędowego doradcy podatkowego biorącego udział w rozprawach sądowych. Co więcej, nastąpić ma rozszerzenie katalogu kar dyscyplinarnych wobec doradców. W końcu rozszerzeniu ulegnie katalog dziedzin objętych egzaminem na doradcę podatkowego. W tym obszarze kluczową zmianą wydaje się być odstąpienie od publikowania wykazu pytań i zadań egzaminacyjnych na rzecz wykazu aktów prawnych, które muszą zostać opanowane przez kandydatów. W projekcie proponuje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 marca 2025.
