8 marca br. mija termin zgłaszania ewentualnych uwag do rządowego projektu Ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Prowadzone obecnie prace nad projektem ustawy nowelizującej wynikają z konieczności dokonania implementacji do prawa krajowego rozwiązań obecnych w treści Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2118 z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2009/103/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności.
Wspomniana dyrektywa PE i Rady (UE) z 2021 roku, stanowi efekt prac przeprowadzonych przez Komisję Europejską, w ramach których dokonała ona oceny ówcześnie obowiązującej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności. W wyniku przeprowadzonej analizy, zdaniem Komisji Europejskiej niezbędne było zapewnienie wypłaty odszkodowania poszkodowanym w wyniku wypadku w przypadku niewypłacalności zakładu ubezpieczeń, przeprowadzanie faktycznej kontroli ubezpieczenia pojazdów przez państwa członkowskie Unii Europejskiej, jak również posługiwanie się przez nowy zakład ubezpieczeń przedkładanymi przez ubezpieczających zaświadczeniami o przebiegu ubezpieczenia.
Implementacja do przepisów prawa polskiego nowych rozwiązań zawartych w treści Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2118 z dnia 24 listopada 2021 r. wywołuje konieczność poddania nowelizacji dwóch ustaw, tj.: Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2023 poz. 2500) oraz Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 656, z późn. zm.).
Do projektowanych przez wnioskodawcę zmian zaliczyć należy w szczególności ustanowienie ochrony poszkodowanych mających miejsce zamieszkania bądź też siedzibę na terytorium Polski w razie niewypłacalności zakładu ubezpieczeń. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny stanie się organem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowań poszkodowanym w wyniku zdarzeń mających miejsce na terytorium RP w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela, zaś Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych pełnić będzie rolę organu odpowiedzialnego za wypłatę odszkodowań osobom poszkodowanym w wyniku zdarzeń zaistniałych na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo państwa trzeciego, w przypadku niewypłacalności ubezpieczyciela. Wspomnieć należy także, iż ciężar finansowy ochrony poszkodowanych w przypadku niewypłacalności zakładu ubezpieczeń zostanie nałożony na polskie zakłady ubezpieczeń. Do istotnych rozwiązań, które będą obecne w omawianym obszarze regulacji, zaliczyć też trzeba dopasowanie wysokości minimalnych sum gwarancyjnych w obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz ubezpieczeniu OC rolników. W przypadku szkody majątkowej - w wysokości 1 300 000 EUR w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych, zaś w przypadku szkody na osobie - w wysokości 6 450 000 EUR w odniesieniu do jednego wypadku bez względu na liczbę osób poszkodowanych lub też 1 300 000 EUR w odniesieniu do jednego poszkodowanego.
Unormowaniu podlegać będzie również wydawanie i wykorzystywanie zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia - zwłaszcza zaś poprzez ustanowienie jednego wzoru formularza zaświadczeń, a także wdrożenie zakazu dyskryminacji ubezpieczających ze względu na narodowość posiadacza pojazdu mechanicznego czy też poprzednie państwo, w którym wcześniej mieszkał ubezpieczający. Dostrzec trzeba istotność projektowanych regulacji, zwłaszcza zaś urealnienie wartości minimalnych sum gwarancyjnych w OC posiadaczy pojazdów mechanicznych czy też zwiększenie maksymalnej wysokości odszkodowań. W samym tylko 2023 roku wartość odszkodowań z tytułu ubezpieczenia OC wypłaconych na koniec IV kwartału 2023 roku wynosiła 9,51 mld zł, liczba zaś aktywnych umów ubezpieczenia OC na koniec tego kwartału wynosiła 28,52 mln. Planuje się wejście w życie ustawy w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.
