Wydanie przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (wł. European Banking Authority – dalej EUNB) zmienionych wytycznych w sprawie metod obliczania składek na rzecz systemu gwarancji depozytów spowodowała konieczność dostosowania przepisów krajowych regulujących wspomniany obszar. Dlatego też Minister Finansów zainicjował prace legislacyjne nad projektem Rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu określania profilu ryzyka banków i oddziałów banków zagranicznych oraz uwzględniania tego profilu w wyznaczaniu składek na fundusz gwarancyjny banków. Rozporządzenie, które podlegać ma nowelizacji - tj. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 27 grudnia 2016 r. w sprawie sposobu określania profilu ryzyka banków
i oddziałów banków zagranicznych oraz uwzględniania tego profilu w wyznaczaniu składek na fundusz gwarancyjny banków (Dz. U. z 2021 r. poz. 1257) określa obecnie m.in. takie kwestie, jak:
- sposób obliczania składek należnych od poszczególnych banków i oddziałów banków zagranicznych zobowiązanych do wniesienia składki;
- dobór wskaźników określających profil ryzyka banku i oddziału banku zagranicznego oraz sposób ich wykorzystania;
- metody określania profilu ryzyka banku i oddziału banku zagranicznego;
- minimalny poziom ulgi przy wyliczaniu składki, w przypadku przynależności banku do systemu ochrony instytucjonalnej;
-sposób uwzględnienia przynależności banku do sektora niskiego ryzyka przy wyliczaniu składki.
Rozporządzenie z 2016 roku wydane zostało na podstawie art. 289 ust. 11 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Przypomnieć trzeba, że kluczowa dla polskiego systemu finansowego ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym nakłada na banki objęte obowiązkowym systemem gwarantowania depozytów obowiązek wnoszenia składek na fundusz gwarancyjny banków. To właśnie wartość środków gwarantowanych na koniec kwartału bezpośrednio poprzedzającego kwartał, którego składka dotyczy stanowi podstawę wyznaczania składek na obowiązkowy system gwarantowania depozytów. Efektywność krajowych systemów gwarantowania depozytów stanowi pochodną kazuistycznych rozwiązań i zaleceń EUNB. Jak wiadomo, to wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego definiują cele i zasady określające mechanizmy składek na rzecz systemów gwarancji depozytów.
Nowe wytyczne Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego zmieniają między innymi minimalne wagi poszczególnych kategorii ryzyka i wskaźników oraz wprowadzają zmianę maksymalnej dopuszczalnej wagi wskaźników, modyfikują również wskaźnik relacji aktywów nieobciążonych do środków gwarantowanych na wskaźnik relacji środków gwarantowanych do aktywów wolnych od obciążeń. Zmianie ulec ma także wzór stosowany do przypisania każdemu podmiotowi wnoszącemu składkę całkowitej wagi ryzyka.
Nowelizacja wprowadzi również określenie wartości wskaźników, dla których powinny zostać przypisane indywidualne punktowe oceny ryzyka na poziomie 100. Ustanowiony ma będzie także nowy wzór obliczania składek w przypadku, gdy składka minimalna jest uwzględniana jako kwota doliczona do kwoty składki kwartalnej uzależnionej od ryzyka. Zgodnie z obowiązującym stanowiskiem Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego nowe wytyczne mają obowiązywać od 3 lipca przyszłego roku. W projekcie wszakże planuje się, że nowe rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. Zdaniem wnioskodawcy, tj. Ministra Finansów, zmiany w zakresie wzorów obliczania składek nie powinny przyczynić się do wzrostu obciążenia sektora bankowego. W chwili obecnej problematyka zawarta w omawianym projekcie dotyczy 24 banków zorganizowanych w formie spółek akcyjnych oraz 496 banków spółdzielczych.
