Wraz z upływem bieżącego miesiąca Prezes Rady Ministrów skierował do laski marszałkowskiej projekt Ustawy o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Projekt ustawy opracowany został przez Ministerstwo Aktywów Państwowych. Wpisuje się on w działania mające w zamyśle Rady Ministrów umożliwić dokonanie efektywnej transformacji polskiego sektora elektroenergetycznego. Realizacja tego zamierzenia osiągnięta ma zostać poprzez powołanie jednoosobowej spółki Skarbu Państwa w postaci Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Ta z kolei zgrupować ma wyodrębnione konwencjonalne aktywa wytwórcze zasilane węglem.
Pierwszym etapem tworzenia Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego ma być zakup przez Skarb Państwa od przedsiębiorstw państwowych takich jak PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., ENEA S.A., TAURON Polska Energia S.A. oraz ENERGA S.A., nalężących do nich spółek zależnych wyspecjalizowanych w produkcji energii elektrycznej. Wytwarzana energia pochodzi w tym przypadku z konwencjonalnych elektrowni węglowych. Wspomniane przedsiębiorstwa zostaną następnie skonsolidowane w ramach podmiotu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Wspomniany podmiot po podwyższeniu kapitału zakładowego działać będzie już jako NABE. W wyniku planowanych działań powstanie swoisty holding funkcjonujący w oparciu o spółkę PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Wydzielenie tzw. aktywów węglowych ułatwić ma planowane przez Ministra Aktywów Państwowych zintensyfikowanie rozwoju inwestycji w nisko- i zeroemisyjne źródła energii, innowacyjne technologie oraz magazyny energii.
Sama inicjatywa mająca umożliwić powstanie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego stanowi efekt prac studyjnych prowadzonych przez Radę Ministrów pod nazwą „Transformacja sektora elektroenergetycznego w Polsce. Wydzielenie wytwórczych aktywów węglowych ze spółek z udziałem Skarbu Państwa.” To tam akcentuje się konieczność zarówno rozwoju OZE, ułatwienia państwowym spółkom konkurowania na rynku, realizację ciążących na Polsce zobowiązań międzynarodowych dotyczących zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery, ale przede wszystkim wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Pamiętać należy, że kluczowym czynnikiem, który radykalnie przemodelował założenia energetyczne państw europejskich, była agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę dokonana w lutym 2022 roku. Ponadto, podnosi się, że w najbliższych latach dalej będzie rosło zapotrzebowanie na energię elektryczną. Biorąc pod uwagę, że część źródeł produkujących energię elektryczną (OZE) jest silnie uzależniona od zmian pogodowych, polski system energetyczny musi wytworzyć zdolności do jej produkcji. Stąd też wnioskodawca projektu zaznacza, że projektowana zmiana dzisiejszej struktury właścicielskiej elektrowni węglowych pozwoli na usprawnienie procesów decyzyjnych związanych z reagowaniem na wydarzenia mające miejsce w sferze polityczno-gospodarczej.
Głównym celem projektowanego aktu prawnego będzie określenie zasad udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Planowane rozwiązania umożliwić mają również refinansowanie obecnego zadłużenia konsolidowanych spółek wraz z zapewnieniem finansowania zewnętrznego. Projektuje się zapewnienie dla NABE finansowania z kredytu odnawialnego w wysokości 15 mld złotych, długoterminowych pożyczek od Grup Energetycznych w wysokości 9,9 mld zł oraz tzw. Platformy Treasury - tj. zabezpieczenia terminowych transakcji zakupu instrumentów finansowych, takich jak uprawnienia do emisji CO2. Wymienione grupy instrumentów finansowych mają zostać objęte gwarancjami Skarbu Państwa w wysokości 70% zobowiązań. Udzielenie wspomnianych gwarancji stać się ma bodźcem intensyfikującym realizację transformacji energetycznej. Wydaje się, że planowane rozwiązania będą mieć dla ambitnych założeń kluczowe znaczenie, bowiem na obecnym etapie procedowania projektu w Sejmie, wnioskodawca wprost wskazuje, że banki komercyjne nie są zainteresowane co do zasady finansowaniem aktywów węglowych. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że od dziesięcioleci polska energetyka bazuje na węglu kamiennym i brunatnym.
26 lipca br. projekt ustawy skierowany został przez Marszałka Sejmu do pierwszego czytania w Sejmowej Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Planuje się, że ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
