Przyjęciem przez izbę poselską części poprawek zaproponowanych przez Senat oraz podpisaniem przez głowę państwa Ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, zakończyły się prace na aktem prawnym mającym uprościć rozliczanie przez podatników podatku od towarów i usług. Dlatego też ustawa z maja tego roku w pierwszej kolejności nowelizuje obecnie obowiązującą Ustawę z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wspomniane uproszczenie podatku od towarów i usług wdrażane jest w polskim prawodawstwie od kilku lat, stopniowo.
Początkowo, w 2020 roku, w ramach tzw. pakietu Slim VAT rozwiązania korzystne dla podatników wdrożono Ustawą z dnia 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Następnie wprowadzono tzw. pakiet Slim VAT 2 w Ustawie z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe. Pakiet ten wprowadził do polskiego systemu podatkowego m.in. uproszczenie fakturowania czy też określenie zasad funkcjonowania Krajowego Systemu e-Faktur. Zostało to wdrożone za pomocą Ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
Obecna Ustawa z 26 maja 2023 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw wdroży z dniem 1 lipca do polskiego porządku prawnego zmiany w kilku obszarach - w ustawie o VAT, postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w prawie bankowym, ordynacji podatkowej, ustawie o podatku akcyzowym, prawie celnym oraz w ustawie o finansach publicznych.
Najbardziej istotne zmiany dotyczą obowiązującej Ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.). W ramach nowelizacji wprowadzono podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do kwoty 2 000 000 euro, dookreślono zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w sytuacji, gdy faktura została wystawiona w walucie obcej. Ponadto zliberalizowano warunki szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych oraz wzmocnienie ram proceduralnych tego zwrotu. Istotnym rozwiązaniem jest również wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) – jako organu właściwego do wydawania wiążących informacji taryfowych, wiążących informacji o pochodzeniu i wiążących informacji akcyzowych w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji. Służyć ma to konsolidacji procesu wydawania wiążących informacji przez organy podatkowe.
Z kolei w sferze prawa bankowego vide Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324, z późn. zm.), zwiększono możliwości przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT na kolejne podatki oraz opłaty, jak również dozwolono przekazywanie środków z rachunku VAT na rachunek VAT przedstawiciela Grupy VAT celem zapłaty do urzędu skarbowego podatku. Istotne zmiany wprowadzono również do Ustawy o finansach publicznych ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1634, z późn. zm.). W tym przypadku ustawodawca – realizując zalecenia Komisji Europejskiej, wprowadził do systemu finansów publicznych instytucję przeglądu wydatków. Rozwiązanie to zaczerpnięte zostało z mechanizmów charakteryzujących Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. Jego istota dotyczy wykorzystywania informacji pochodzących z analizy efektywności wydatkowania środków publicznych w procesie planowania kolejnych działań w przyszłych budżetach. Zdaniem wnioskodawcy, przegląd wydatków umożliwi sprawniejsze zarządzanie wydatkami państwa, co z kolei w dłuższej perspektywie czasowej przełożyć się ma na zauważalne oszczędności. Akcentuje się jednocześnie, że obecny model sprawozdawczości budżetowej, nie dostarcza do organu administracji publicznej, jakim jest Minister Finansów, informacji koniecznych do sformułowania całościowej oceny efektywności i skuteczności realizacji budżetu w układzie zadaniowym. Co więcej, we wspomnianym układzie nie stypizowano w klarowny sposób zasad oraz sposobu kontroli efektywności i skuteczności realizacji budżetu. Wprowadzenie do ustawy nowelizującej mechanizmu przeglądu wydatków stanowi również realizację zaleceń Najwyższej Izby Kontroli sformułowanych podczas cyklicznych kontroli wykonania budżetu państwa. Nowa ustawa wejdzie w życie z dniem 1 lipca br.
