18 maja br. Prezydent Rzeczypospolitej podpisał Ustawę z dnia 9 maja 2023 r. o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz.U. 2023 poz. 965). Tym samym nastąpiło swoiste zwieńczenie trwającego od zeszłego roku procesu legislacyjnego. Podpisana ustawa, będąca efektem inicjatywy ustawodawczej Rady Ministrów, wprowadza pomoc finansową w formie zwrotu podatku akcyzowego dla producentów świń, owiec, kóz i koni. Nowelizacja treści Ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 356) ustanawia limit zużywanego oleju napędowego w odniesieniu do świń, owiec, kóz i koni - ,,w przypadku prowadzenia przez producenta rolnego produkcji rolnej, któremu równocześnie przysługuje zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie paliwa zakupionego do tej produkcji na powierzchni co najmniej 1 ha użytków rolnych".
Zasadniczym celem nowelizacji ustawy z marca 2006 roku jest zmniejszenie kosztów produkcji w gospodarstwach rolnych produkujących świnie, przez wprowadzenie wsparcia finansowego do oleju napędowego. Przypomnieć trzeba, że wnioskodawca projektu ustawy – Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wskazywał w listopadzie poprzedniego roku na implikacje agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Podkreślał, że ten konflikt zbrojny spowodował, że w znacznym stopniu zwiększyły się koszty produkcji rolnej w szczególności związane z wykorzystywaniem surowców energetycznych. W efekcie wzrosły ceny oleju napędowego, to zaś przełożyło się na znaczny spadek opłacalności produkcji świń. Ponadto zauważalna stała się inna zależność - wzrost kosztów cen oleju napędowego wprost oddziałuje na ceny pasz czy też opłacalność jego stosowania w maszynach rolniczych. Wnioskodawca uwypuklał fakt, że ,,W dawce żywieniowej świń duży udział mają pasze treściwe wysoko nakładochłonne do ich przygotowania". Powyższym ustaleniom towarzyszyła niewesoła konstatacja dotycząca wyraźnego kurczenia się krajowego sektora produkcji trzody chlewnej. Ubywa producentów rolnych trzody i zmniejsza się pogłowie świń. Z jednej strony producentów rolnych dotyka problem znacznych wahań cen wieprzowiny, z drugiej zaś - zagrożenie wciąż stanowi Afrykański Pomór Świń (ASF). Dane Głównego Urzędu Statystycznego wyraźnie ukazują widoczny kryzys. W czerwcu zeszłego roku pogłowie świń liczyło 9 611,2 tys. sztuk, co oznaczało zmniejszenie względem 2021 roku aż o 12,9%. Z kolei w latach 2010 - 2022 spadek ten wynosi -36%.
W związku z powyższym ustawa nowelizująca ustanowiła pomoc finansową dla producentów świń, owiec, kóz i koni w formie zwrotu podatku akcyzowego. Limit kwot zwrotu w odniesieniu do producentów świń, owiec, kóz i koni określony został, jako suma
1) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 110 oraz powierzchni użytków rolnych będących w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego określonej w ewidencji gruntów i budynków, według stanu na dzień 1 lutego danego roku, oraz
2) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 40 oraz średniej rocznej liczby dużych jednostek przeliczeniowych bydła będącego w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku, oraz
3) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 4 oraz średniej rocznej liczby świń będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku, oraz
4) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 40 oraz średniej rocznej liczby dużych jednostek przeliczeniowych owiec będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku, oraz
5) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 40 oraz średniej rocznej liczby dużych jednostek przeliczeniowych kóz będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku, oraz
6) kwoty stanowiącej iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr oleju napędowego, liczby 40 oraz średniej rocznej liczby dużych jednostek przeliczeniowych koni będących w posiadaniu producenta rolnego w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o zwrot podatku.
Nowa ustawa zawiera również przepisy ubieganie się przez producentów rolnych o zwrot podatku w związku z kosztami dotyczącymi świń, owiec, kóz i koni w okresie od 1 sierpnia 2022 r. do dnia 31 lipca tego roku. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. z dniem 3 czerwca br.
