W dniu wczorajszym Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi skierował do kolejnego etapu prac legislacyjnych projekt Ustawy o szczególnych rozwiązaniach mających na celu poprawę nadzoru nad zdrowiem i ochroną zwierząt. Zwrócić należy uwagę, że w ramach zainicjowanych przez wnioskodawcę konsultacji publicznych uczestniczy liczna grupa organów przedstawicielskich samorządu zawodowego rolników, izb gospodarczych oraz zrzeszeń producentów rolnych i hodowców zwierząt, jak również związków pracodawców. Wnioskodawca wskazał jednocześnie, że projekt procedowany jest jako pilny, co uzasadniono koniecznością szybkiego wejścia w życie rozwiązań prawnych umożliwiających wprowadzenie alternatywnego systemu przemieszczania świń, jak również ustanowienia regulacji krajowych umożliwiających odstąpienie od obowiązku rejestracji zakładów drobiu, utrzymujących drób na własne potrzeby.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zidentyfikował obszary, w których dotychczas funkcjonujące przepisy prawne nie dość skutecznie gwarantowały z jednej strony ochronę zdrowia, utrzymywania i przemieszczania zwierząt hodowlanych, z drugiej zaś – realizację zadań związanych z Inspekcją Weterynaryjną. Wnioskodawca akcentuje m.in. przedłużające się prace nad wprowadzeniem tzw. elektronicznej książki leczenia zwierząt, wymóg dla posiadaczy świń zaopatrywania ich w świadectwa zdrowia przy ich przemieszczaniu, niewłaściwe opisanie w przepisach okresu przeprowadzenia badań biegłości lub międzylaboratoryjnych badań porównawczych stanowiących załącznik do wniosku o zatwierdzenie laboratorium ubiegającego się o status laboratorium zatwierdzonego do przeprowadzania badań laboratoryjnych. Podkreśla się również niedostateczną kazuistyczność przepisów normujących interwencyjny odbiór zwierząt oraz niedostateczny nadzór nad ubojem zwierząt w związku z brakiem monitoringu w ubojniach. Problem stanowi również transpozycja do systemu prawa krajowego treści Rozporządzenia 2016/429 ustanawiającego obowiązek zgłoszenia organom nadzoru weterynaryjnego wszystkich miejsc, w których są utrzymywane zwierzęta lądowe. Komplikuje to sytuację osób, utrzymujących na własny użytek nieznaczne ilości drobiu. Wskazane osoby zobligowane są do zgłoszenia faktu hodowli drobiu do właściwych terytorialnie powiatowych lekarzy weterynarii oraz do bazy danych prowadzonej przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
W projekcie Ustawy o szczególnych rozwiązaniach mających na celu poprawę nadzoru nad zdrowiem i ochroną zwierząt proponuje się w szczególności dopracowanie rozwiązań obecnych w treści Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt, konkretnie zaś problematyki dotyczącej interwencyjnego odbioru zwierząt przez przedstawicieli organizacji społecznych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Jak wiadomo, kwestia ta od dawna wymagała doprecyzowania, budziła bowiem od samego początku poważne kontrowersje. Stąd też proponowane nowe brzmienie przepisu stanowić ma, że: ,,W przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i informując go, w przypadku odebrania zwierzęcia gospodarskiego, o miejscu pobytu odebranego zwierzęcia, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie do dnia następującego po dniu odebrania tego zwierzęcia, celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.” Jednocześnie na przedstawicieli wspomnianych organizacji społecznych nałożony zostanie oblig niezwłocznego zawiadomienia prokuratora lub Policji o przestępstwie znęcania się nad zwierzęciem.
Planuje się także ustanowienie obowiązku rejestracji w ubojni, w postaci cyfrowej, obrazu w miejscach wyładunku zwierząt oraz w pomieszczeniach do ogłuszania i wykrwawiania zwierząt we wszystkie dni w roku przez całą dobę. Taka forma monitoringu umożliwi wyjście naprzeciw oczekiwaniom organizacji społecznych zajmujących się problematyką ochrony zwierząt. Wnioskodawca projektuje również odłożenie w czasie wejścia w życie przepisów dotyczących ustanowienia elektronicznej książki leczenia zwierząt oraz dozwolenie na przemieszczanie świń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez konieczności zaopatrywania tych zwierząt w świadectwo zdrowia. Wszakże możliwość ta warunkowana będzie oceną powiatowego lekarza weterynarii.
Nadmienić trzeba, że wejście w życie nowej ustawy znowelizuje jednocześnie takie akty prawne jak: Ustawę z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 154), Ustawę z dnia 23 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1570), Ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 572, z późn.zm.) czy też Ustawę z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 2629, z późn. zm.). Planuje się, że nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
