1 marca tego roku Prezydent RP podpisał długo wyczekiwaną Ustawę o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. Przypomnieć warto, że jej celem jest ustanowienie podstaw prawnych mających umożliwić realizację Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027. O wyjątkowym wręcz znaczeniu wspomnianej ustawy świadczy fakt, że w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej polskie rolnictwo otrzyma wsparcie ze środków Unii Europejskiej. Konkretnie, 17,3 mld Euro uzyskane zostanie w ramach pierwszego filaru Wspólnej Polityki Rolnej (WPR)i 4,7 mld Euro w ramach drugiego filaru WPR. Interwencje objęte Planem Strategicznym finansowane będą z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ustawa określa interwencje w ramach których można uzyskać pomoc - co odbywać się będzie w drodze decyzji administracyjnych bądź też na podstawie umowy o przyznaniu pomocy.
Zgodnie z treścią art. 15 nowej ustawy, pomoc jest przyznawana osobie fizycznej, osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, którym został nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, który może być wykorzystywany do ubiegania się o daną pomoc, jeżeli są spełnione warunki przyznania tej pomocy. W ustawie stypizowano, że w drodze decyzji pomoc przyznawana będzie w formie:
- płatności bezpośrednich, przejściowego wsparcia krajowego, o którym mowa w art. 147 rozporządzenia 2021/2115;
- płatności w ramach interwencji związanych ze środowiskiem, klimatem i innych zobowiązań w dziedzinie zarządzania, o których mowa w art. 69 lit. a rozporządzenia 2021/2115;
- płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami;
- wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych;
- narzędzi zarządzania ryzykiem w formie wkładów finansowych na rzecz składek w ramach systemów ubezpieczeń.
Jednocześnie pamiętać trzeba, że podpisanie ustawy przyśpieszyło prace nad niezbędnymi aktami wykonawczymi do niej. Stąd też Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi skierował do konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych oraz opiniowania projekt Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Szybkość prac legislacyjnych odgrywa w tym przypadku szczególną rolę, bowiem Ustawa o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 wejdzie w życie z dniem 15 marca 2023 roku. Rozporządzenie stanowić będzie wykonanie delegacji zawartej we wspomnianej ustawie.
Celem nowego rozporządzenia będzie wprowadzenie do krajowego porządku prawnego przepisów regulujących zasady przyznawania płatności bezpośrednich w formie płatności do schematów na rzecz klimatu i środowiska zwanych, przewidzianych w Planie Strategicznym dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027. Wspomniane schematy zwane również jako tzw. ,,ekoschematy” zostały przewidziane w prawie unijnym, nie mniej to na szczeblu prawa krajowego odbywa się określenie zasad ich wdrożenia. Rozporządzenie ma za zadanie poddać regulacji warunki i szczegółowy tryb przyznawania oraz wypłaty płatności w ramach ekoschematów, które krajowy ustawodawca uwzględnił w Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Płatności udzielane będą do:
- obszarów z roślinami miododajnymi;
- rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi;
- integrowanej produkcji roślin;
- biologicznej ochrony upraw;
- retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych.
Płatności przyznawane będą wnioskującym, którzy spełnią warunki niezbędne do przyznania danej płatności w ramach ekoschematów, w tym między innymi przestrzegają odpowiednich minimalnych wymogów dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin. Wnioskodawca przewidział również możliwość wystąpienia sytuacji, w której wnioskujący o płatność ubiegać się będzie o nią w ramach różnych ekoschematów i praktyk na jednej powierzchni. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wprost stwierdza, że ,,Płatności w ramach ekoschematów do tej samej powierzchni mogą być przyznane z tytułu kilku płatności lub praktyk z pewnymi wyjątkami określonymi w projektowanym rozporządzeniu". Nowe rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 15 marca 2023 r.
