Wskazane w tytule dwa zagadnienia kluczowe dla funkcjonowania polskiej gospodarki, tj. transformacja energetyczna kraju oraz wzmocnienie krajowej gospodarki w sytuacji zaistnienia nadzwyczajnej sytuacji gospodarczej, to główne obszary na których koncentruje się rządowy projekt Ustawy o zmianie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych. Prace nad projektem wspomnianej ustawy prowadzi obecnie Rada Ministrów, w szczególności zaś Minister Rozwoju i Technologii odpowiedzialny za przygotowanie aktu normatywnego.
Zdaniem przedstawicieli Rady Ministrów potrzeba nowelizacji Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (Dz.U. 1994 nr 86 poz. 398) związana jest z nieodwracalnymi wręcz zmianami, które zaistniały w otoczeniu gospodarczym, politycznym i społecznym Europy Środkowo-Wschodniej. W tym miejscu bez wątpienia na pierwszy plan wybija się kwestia agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w lutym 2022 roku. Jak wiadomo, stała się ona swoista cezurą, która przemodelowała dotychczas istniejące stosunki polityczne, gospodarcze i militarne. Ponadto zaakcentować trzeba wielopłaszczyznowe skutki wystąpienia pandemii COVID-19, stanowiącej wyzwanie nie tylko dla gospodarek krajów rozwijających się ale i rozwiniętych. Zarówno konflikt zbrojny na Ukrainie, jak i okres wyzwań pandemicznych z jednej strony wykazał zdaniem wnioskodawcy ,,zawodność rynku, co powoduje bariery w działalności gospodarczej i wskazuje na konieczność szerszego włączenia państwa w działania wspierające aktywność gospodarczą podmiotów, a z drugiej strony, konieczność przygotowania ram legislacyjnych dla działalności państwa, aby w sytuacji wystąpienia kolejnych sytuacji nadzwyczajnych istniała prawna możliwość dla punktowej ingerencji państwa w celu zapobiegania i mitygacji kryzysów gospodarczych wynikających z potencjalnej niedostępności ochrony ubezpieczeniowej oferowanej przez komercyjne zakłady ubezpieczeń".
Zwraca się uwagę, że w świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych administracja rządowa nie dysponuje skutecznymi narzędziami umożliwiającymi reagowanie za pośrednictwem Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (KUKE) na niekorzystne zdarzenia na rynku. Przypomnieć w tym miejscu należy, że Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. została utworzona w formie spółki akcyjnej i ma za zadanie służyć wsparciu działań eksportowych polskich przedsiębiorców. Istota wsparcia polega na ubezpieczaniu transakcji handlowych. Udziałowcami Korporacji są Skarb Państwa oraz Bank Gospodarstwa Krajowego.
Zdaniem Ministra Rozwoju i Technologii obecne instytucjonalne otoczenie biznesowe w Polsce nie jest wystarczające. Wnioskodawca wskazuje, że obecnie zdaniem przedsiębiorców do najważniejszych wyzwań w obszarze wsparcia zaliczyć trzeba zarówno reasekurację z gwarancją Skarbu Państwa nadzwyczajnych ryzyk występujących w transporcie towarów do i z Ukrainy oraz potrzebę objęcia ochroną ubezpieczeniową zagranicznych przedsiębiorców działających w Polsce. W końcu akcentuje się znaczenie ,,ubezpieczenia zwrotu zaliczki zapłaconej przez ubezpieczającego na poczet dostawy importowej".
Założenia projektu ustawy mają także umożliwić rozszerzenie zakresu działania Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. o przedsięwzięcia związane z transformacją energetyczną Polski i jej bezpieczeństwo energetyczne. Zadanie to jest szczególne istotne zwłaszcza w chwili obecnej. Wraz z końcem lutego br. Federacja Rosyjska odcięła dostawy ropy naftowej do Polski, co wyraźnie wpisuje się w mające miejsce od 2022 roku zmiany w obszarze dostaw surowców energetycznych.
Nowa ustawa pozwolić ma zdynamizowanie wciąż jeszcze niewystarczająco rozwiniętej transformacji energetycznej Polski, zwłaszcza zaś intensyfikację rozwoju odnawialnych źródeł energii i gospodarki niskoemisyjnej. Zwraca się także uwagę na konieczność wsparcia polskich firm, które w dłuższej perspektywie czasowej zainteresowane są zaangażowaniem w rynek ukraiński. W szczególności uwypuklić należy kwestię wysokiego ryzyka kredytowego – zaangażowanie KUKE będzie tu kluczowe.
Na obecnym etapie prac legislacyjnych – tj. konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych, akcentuje się także, że intensyfikacja działalności polskich przedsiębiorców przyśpieszy tak potrzebną Ukrainie realizację zadań pomocowych. Oferta KUKE ma zostać rozszerzona również o możliwość ubezpieczenia zwrotu zaliczki, co pozwoli ubezpieczającemu na zakup tańszych towarów, w konsekwencji zaś zwiększenie konkurencyjności. W końcu, KUKE będzie mogła zapewnić ochronę ubezpieczeniową przedsiębiorcom zagranicznym działającym w Polsce, co będzie istotne również dla firm ukraińskich chcących przenieść swoją działalność do Polski. Planuje się, że nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
