Bez wątpienia konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego pełni we współczesnym, demokratycznym państwie prawnym szczególną rolę, zwłaszcza zaś
w obszarze życia społeczno-gospodarczego. Jest ono w Rzeczypospolitej realizowane poprzez system ubezpieczeń społecznych. W treści polskiej Konstytucji z 1997 roku prawo to zostało stypizowane w artykule 67 ust. 1 stanowiącym, że ,,Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa". Jednocześnie zauważyć warto, że ta szczególna forma zabezpieczenia społecznego podlega ochronie konstytucyjnej. Podstawowym celem zabezpieczenia społecznego jednostki jest zagwarantowanie minimum bezpieczeństwa socjalnego.
Do wskazanej problematyki odniósł się w ostatnim czasie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podnosząc kwestię konieczności poddania nowelizacji treści Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2022 poz. 933 z późn. zm.). Zdaniem wnioskodawcy istnieje pilna potrzeba wprowadzenia zmian w zakresie waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych, która polegać ma na ustanowieniu permanentnej współzależności pomiędzy wysokością emerytury podstawowej z wysokością najniższej emerytury określonej w przepisach emerytalnych. Dlatego też do konsultacji publicznych
i uzgodnień międzyresortowych skierowany został projekt Ustawy o zmianie ustawy
o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. W uzasadnieniu do projektu podkreśla się, że w chwili obecnej emerytura podstawowa wynosząca 1084,58 zł jest wyraźnie niższa aniżeli najniższa emerytura - wysokość tej ostatniej od 1 marca tego roku określona została na poziomie 1338,44 zł.
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaznacza, że co do zasady świadczenia rolnicze nie są wysokie, stąd też wdrożyć należy rozwiązanie, które pozwoli ,,zrekompensować świadczeniobiorcom ich oczekiwania, w trakcie przyszłorocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych. Jest to szczególnie istotne z tego względu, że z zapowiedzi dotyczących tegorocznej (w roku 2022) waloryzacji wynikało, że świadczenia wzrosną o 7 proc., a sposób waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych nie pozwolił osiągnąć tej wartości, co spotkało się z dużym niezadowoleniem świadczeniobiorców”. Dodatkowo, zgodnie z zapowiedziami przedstawicieli Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej
w przyszłym roku wskaźnik waloryzacji przewiduje 9,6 proc. wzrostu świadczeń emerytalnych. Dotychczasowa metoda waloryzacji rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych nie zapewni należytej podwyżki świadczeń.
Celem projektowanej ustawy jest ustanowienie mechanizmu rekompensującego opłacanie podwójnej składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe z tytułu prowadzenia poza działalnością rolniczą dodatkowo pozarolniczej działalności gospodarczej lub składki dodatkowej z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych
o powierzchni powyżej pięćdziesięciu hektarów. Tym samym powstanie możliwość pozyskania dodatku do emerytury rolniczej na zasadach analogicznych do zasad na jakich określana jest wysokość części składkowej świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych. Ponadto jak już wskazano, wprowadzona zostanie zmiana sposobu waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych, dzięki czemu świadczeniobiorcy uzyskają wyższe świadczenia. Przypomnieć należy, że w Polsce grupa osób uprawnionych do świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych wynosi blisko 971 tys. osób. Z kolei osób uprawnionych do
emerytury rolniczej, które w trakcie aktywności zawodowej opłacały składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnej wysokości z tytułu prowadzenia oprócz działalności rolniczej i dodatkowo pozarolniczej działalności gospodarczej lub składki dodatkowej z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej pięćdziesięciu hektarów jest około 97 tys. osób.
Trzecią, istotną zmianą ma być wprowadzenie kazuistycznych przepisów w zakresie rehabilitacji leczniczej.
Planuje się, że ustawa wejdzie w życie co do zasady po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, za wyjątkiem przepisów dotyczących waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych rolniczych w przyszłym roku. Dlatego też część przepisów wejdzie w życie dopiero z dniem 1 marca
