7 czerwca br. do laski marszałkowskiej w Sejmie skierowany został projekt Ustawy
o ekonomii społecznej, zaś już dzień później Marszałek Sejmu skierowała projekt do I czytania. Jak wskazano w treści art. 1 projektu ustawy, ten akt prawny regulować ma organizację
i zasady funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych a także zasady i formy wspierania podmiotów ekonomii społecznej przez organy administracji publicznej. Prace i późniejsze wejście ustawy w życie wpisywać się mają w realizację Krajowego Planu Odbudowy
i Zwiększania Odporności, zaplanowanego na II kwartał tego roku. Za wcześniejsze prace nad projektem ustawy odpowiadał Minister Rodziny i Polityki Społecznej.
Wspomniany Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności to plan rozwojowy immanentnie związany z największym wyzwaniem dla polskiej gospodarki w ostatnich latach, tj. pandemią koronawirusa. W ramach Planu dokonywana ma być odbudowa gospodarki, realizowana ze środków europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności przyjętego w lutym zeszłego roku. O znaczeniu Krajowego Planu Odbudowy
i Zwiększania Odporności świadczą kwoty planowane dla jego realizacji. Według danych Rady Ministrów strona polska zwróciła się do Komisji Europejskiej o środków bezzwrotnych w wysokości 23,857 mld euro. Łącznie zaś w ramach Krajowego Planu wydane ma zostać 35,364 mld euro. Polski program realizować ma działania w zdefiniowanych na poziomie Unii Europejskiej obszarach przeciwdziałania skutkom pandemii, takich jak:
-zielona transformacja;
- polityki na rzecz następnego pokolenia, takie jak edukacja i umiejętności;
- transformacja cyfrowa;
- inteligentny i trwały wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu;
- spójność społeczna i terytorialna;
- opieka zdrowotna oraz odporność gospodarcza, społeczna i instytucjonalna.
W projekcie wskazuje się, że termin ,,ekonomia społeczna” oznacza działalność podmiotów ekonomii społecznej na rzecz społeczności lokalnej w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej, tworzenia miejsc pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz świadczenia usług społecznych, realizowaną w formie działalności gospodarczej, działalności pożytku publicznego i innej działalności o charakterze odpłatnym. Zdaniem wnioskodawcy, w dotychczasowym systemie prawnym brakuje kompleksowego unormowania i zdefiniowania sfery podmiotów ekonomii społecznej oraz określenia zasad ich współpracy z organami administracji publicznej. Brak takiej ustawy negatywnie oddziałuje na dostępne usługi społeczne oraz przedsiębiorstw społecznych.
W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z propozycją Ministra właściwego ds. rodziny i polityki społecznej, do grupy podmiotów ekonomii społecznej zalicza się spółdzielnie pracy, w tym spółdzielnie inwalidów i spółdzielnie niewidomych, warsztaty terapii zajęciowej i zakłady aktywności zawodowej działające na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, spółdzielnie socjalne, centra integracji społecznej i kluby integracji społecznej oraz organizacje pozarządowe określone w treści ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Podkreślić trzeba, że poddanie kompleksowej pozytywizacji problematyki finansowania działań mających zapewnić wzrost samodzielności i samowystarczalności osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ma wzmocnić politykę realizowaną w obszarze zatrudnienia. Projekt wprowadzić ma nowe rozwiązania pozwalające zwiększyć dostępność wsparcia reintegracyjnego połączonego z pracą dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zwraca się uwagę również, że nowa ustawa pozwoli wdrożyć pomoc finansową zaplanowaną w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Podmioty ekonomii społecznej oraz przedsiębiorstwa społeczne uzyskiwać będą mogły również wsparcie finansowe z resortowych programów wspierania ekonomii społecznej, Funduszu Pracy lub Funduszu Solidarnościowego oraz usług wsparcia zapewnianych przez marszałka danego województwa. Z kolei Jednostki Samorządu Terytorialnego zobligowane zostaną do dokonania oceny potencjału wskazanych wcześniej podmiotów w zakresie realizacji usług społecznych.
W projekcie określa się również warunki uzyskania statusu przedsiębiorstwa społecznego, zasady gospodarowania wypracowanym zyskiem, proces decyzyjny oraz zasady sprawowania nadzoru nad przedsiębiorstwem społecznym przez wojewodę. Status przedsiębiorstwa społecznego uzyskać będą mogły spółdzielnie socjalne, spółdzielnie pracy oraz organizacje pozarządowe. Projektuje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.
