Według Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaistniała konieczność zwiększenia stopnia efektywności w zarządzaniu i gospodarowaniu Zasobem Własności Rolnej należącej do Skarbu Państwa. Stąd też w ramach swoistego przeglądu dotychczasowego funkcjonowania zarówno Ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U. 2022 poz. 514), Ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 461), jak i ustawy z dnia 10 lutego 2017 r. o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 481), wnioskodawca, tj. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazał, że powstała potrzeba nowelizacji wskazanych aktów prawnych. Stąd też do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych skierowany został projekt Ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw.
Zdaniem wnioskodawcy istotne problemy generuje brak umieszczenia w treści Ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa niedostatecznie kazuistycznego słowniczka pojęć. W nowelizacji proponuje się między innymi określenie takich terminów, jak gospodarstwo rodzinne, rolnik indywidualny, osoba posiadająca kwalifikacje rolnicze czy też stypizowanie pojęcia osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego. Podnosi się również, że w obecnym stanie prawnym nie została dostatecznie uregulowana – w szczególności w akcie prawnym rangi ustawowej, kwestia zamiany nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej.
Ujednoliceniu ulec mają również przepisy określające dokumenty planistyczne odnoszące się do istotnej kwestii ustalania charakteru rolnego nieruchomości. Postuluje się również szersze propagowanie informacji dotyczących aktualnego zasobu nieruchomości dostępnych do sprzedaży będących w Zasobie Własności Rolnej. Projektuje się, rozszerzenie katalogu nieruchomości wyłączonych spod działania zasady, iż nieruchomości rolne będące w dyspozycji Zasobu Własności Rolnej są one rozdysponowywane, w pierwszej kolejności, w drodze wydzierżawienia albo sprzedaży na powiększenie lub utworzenie gospodarstw rodzinnych.
Zwrócić należy także uwagę na obecną w projekcie propozycję wyłączenie przepisów Ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w stosunku do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 hektara. Odnotować należy istotną dla wielu podmiotów prowadzących działalność rolniczą i będących jednocześnie dłużnikami Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa możliwość dalszego prowadzenia tej działalności. Nowelizacja umożliwi nabycie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa danej nieruchomości rolnej od dłużnika, następnie zaś zostanie zawarta umowa dzierżawy tej nieruchomości, która powróciła do Zasobu Własności Rolnej z jej dotychczasowym właścicielem. Nie będzie więc obowiązku przeprowadzania przetargu.
Nowe brzmienie Ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa wyposażyć ma Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w kompetencję do przekazywania na podstawie umowy Lasom Państwowym gruntów przeznaczonych na obszary leśne oraz wprowadzenie możliwości przekazania gruntów przeznaczonych na potrzeby gospodarki leśnej, które charakteryzują się brakiem możliwości prowadzenia racjonalnej gospodarki rolnej. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa uzyskać ma możliwość udzielania pomocy finansowej w obszarze kultury fizycznej i zdrowia publicznego na terenach wiejskich oraz wspierania podmiotów działających w sferze ochrony środowiska, zapobiegania pożarom, klęskom żywiołowym i innym miejscowym zagrożeniom na terenach wiejskich. Nadmienić warto, że planowana nowelizacja wyposaży byłych bezumownych użytkowników, po upływie pięciu lat od opuszczenia nieruchomości Zasobu Własności Rolnej w możliwość uczestniczenia w przetargach organizowanych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Z kolei w Ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego postuluje się wyłączenie stosowania przepisów ustawy w stosunku do nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych jest mniejsza niż 0,3 ha. W obecnym stanie prawnym ustawodawca wskazuje na nieruchomości rolne o powierzchni do 0,3 ha bez względu na powierzchnię użytków rolnych. Ponadto ustanowiony ma zostać limit powierzchni nieruchomości rolnej - do 150% powierzchni zbytej nieruchomości, która będzie mogła być nabyta przez podmiot, który zbył nieruchomość rolną na cele związane z budową morskiej farmy wiatrowej w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.
Planuje się, że Ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz niektórych innych ustaw wejdzie w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia.
