Przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę (UE) Rozporządzenia Nr 2019/4 z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania paszy leczniczej, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylające dyrektywę Rady 90/167/EWG, które wejdzie do obrotu prawnego z dniem 28 stycznia 2022 roku, ma podwyższyć dotychczasowy poziom ochrony zdrowia ludzi i zwierząt w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Dodatkowo, unijny ustawodawca zamierza w drodze rozporządzenia zwiększyć efektywność unijnego rynku wewnętrznego – w szczególności ,,w zakresie wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania paszy leczniczej.” W końcu, nowa regulacja ma zapewnić przekazanie użytkownikom informacji dotyczących stosowania pasz leczniczych. W rozporządzeniu, w art. 3 ust. 2 określono, że termin pasza lecznicza oznacza paszę, która jest gotowa do bezpośredniego karmienia zwierząt bez dalszego przetwarzania, składającą się z homogenicznej mieszanki przynajmniej jednego weterynaryjnego produktu leczniczego lub produktu pośredniego oraz materiałów paszowych lub mieszanek paszowych.
Istotą rozporządzenia jest kazuistyczne określenie wytycznych w zakresie wytwarzania, składu, wprowadzania do obrotu i stosowania pasz leczniczych. Przypomnieć należy, że akty prawne rangi rozporządzenia w unijnym porządku prawnym wiążą w całości państwa członkowskie i co najważniejsze, są one bezpośrednio stosowane. Wymusza to niejako automatycznie konieczność zapewnienia przez rządy państw członkowskich, iż przepisy prawa krajowego nie będą sprzeczne z treścią rozporządzenia. Dlatego też z inicjatywy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęto prace nad nowelizacją Ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. z 2021 r. poz. 278).
W projekcie Ustawy o zmianie ustawy o paszach wskazano, że to wojewódzcy lekarze weterynarii będą właściwymi organami w zakresie kontroli urzędowych pasz leczniczych. Będą oni ponadto wyposażeni w kompetencję do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie zatwierdzania zakładów zajmujących się wytwarzaniem, przechowywaniem, transportem lub wprowadzaniem na rynek paszy leczniczej lub produktów pośrednich, nadając im każdorazowo numer identyfikacyjny. Ponadto w treści projektu – idąc w ślad za rozwiązaniami unijnymi - proponuje się stypizowano możliwość wykonywania działalności przez podmioty wytwarzające paszę w mobilnych wytwórniach pasz, w tym również na podstawie zatwierdzenia wydanego w innym kraju unijnym, aniżeli w Polsce. Również wojewódzcy lekarze weterynarii mają być odpowiedzialni za przekazanie Głównemu Lekarzowi Weterynarii wykazów (rejestrów) zajmujących się wytwarzaniem, przechowywaniem, transportem lub wprowadzaniem na rynek paszy leczniczej lub produktów pośrednich.
Dodatkowo wojewódzcy lekarze weterynarii będą organami odpowiedzialnymi za przeprowadzanie kontroli podmiotów, które zajmują się wytwarzaniem, przechowywaniem, transportem lub wprowadzaniem do obrotu paszy leczniczej lub produktów pośrednich, oraz podmiotami, które prowadzą wyłącznie działalność handlową i nie przechowują paszy leczniczej ani też produktów pośrednich. Z kolei kontrole wobec podmiotów kupujących, przechowujących i stosujących pasze lecznicze lub produkty pośrednie wyłącznie na swoje potrzeby, będą realizowane na szczeblu powiatowych lekarzy weterynarii. Wnioskodawca realizując unijne wytyczne w zakresie ustanowienia systemu gromadzenia i usuwania niezużytych lub przeterminowanych pasz leczniczych oraz produktów pośrednich, planuje, że podmioty które stosują pasze lecznicze w swoich gospodarstwach oraz właściciele zwierząt domowych będą je przekazywać podmiotom transportującym je w zaplombowanych pojemnikach. W analogiczny sposób mają być wycofywane niezużyte lub przeterminowane pasze lecznicze przez podmioty, które prowadzą handel detaliczny paszą leczniczą dla zwierząt domowych.
Wskazuje się w projekcie, że przedsiębiorcy funkcjonujący na rynku pasz prowadzący działalność w sferze wytwarzania, przechowywania, transportu bądź też wprowadzający na rynek pasze lecznicze lub produkty pośrednie obowiązani będą przekazywać niezużyte lub przeterminowane pasze lecznicze bądź też produkty pośrednie do zakładu zajmującego się unieszkodliwianiem odpadów weterynaryjnych.
Według szacunkowych danych Głównego Inspektoratu Weterynarii Polsce działają obecnie 54 wytwórnie pasz leczniczych przeznaczonych do obrotu oraz 43 podmioty, które jedynie transportują lub przechowują pasze lecznicze lub produkty pośrednie. Planuje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.
