Odnotować należy skierowanie, w ostatnich dniach przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych projektu Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pożyczek z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Zainicjowanie prac nad tym aktem prawnym związanie jest z podpisaniem przez Prezydenta Rzeczypospolitej w dniu 4 stycznia 2022 roku Ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przedłużeniem realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020.
Ustawa ta wejdzie w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia. Przypomnieć warto, że jednym z jej celów jest uwzględnienie w przepisach Ustawy z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej możliwości otrzymywania wyprzedającego finansowania przez szerszą grupę beneficjentów Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz zapewnienie podstaw prawnych wdrożenia w ramach PROW 2014–2020 działania „Zarządzanie ryzykiem".
Rychłe wejście w życie Ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przedłużeniem realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, wymusiło potrzebę uchylenia dotychczas obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2015 r. w sprawie pożyczek z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 1558).
Nowe rozporządzenie w kazuistyczny sposób określić ma między innymi zasady oraz tryb udzielania z budżetu państwa pożyczek na wyprzedzające finansowanie pomocy na realizację operacji w ramach PROW, w szczególności na operacje takie jak:
- transfer wiedzy i działalność informacyjną;
- usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw – w przypadku pożyczek udzielanych jednostkom doradztwa rolniczego, instytutom badawczym i uczelniom;
- podstawowe usługi i odnowę wsi na obszarach wiejskich – w przypadku pożyczek udzielanych jednostkom samorządu terytorialnego;
- współpracę – w przypadku pożyczek udzielanych jednostkom samorządu terytorialnego, jednostkom doradztwa rolniczego i instytutom badawczym, za wyjątkiem kwot ryczałtowych nieprzekraczających 100 000 EURO wkładu publicznego;
- wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER w zakresie poddziałań dotyczących wsparcia na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność – w przypadku pożyczek udzielanych jednostkom samorządu terytorialnego oraz lokalnym grupom działania, jak również przygotowanie i realizację działań w zakresie współpracy z lokalną grupą działania – w przypadku pożyczek udzielanych lokalnym grupom działania;
- przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich środków zapobiegawczych na operacje typu inwestycje zapobiegające zniszczeniu potencjału produkcji rolnej – w przypadku pożyczek udzielanych spółkom wodnym i związkom spółek wodnych. Ponadto rozporządzenie określać będzie zasady rozliczania pożyczek na powyższe operacje oraz procedurę ich udzielania. Wskazano, że uprawione podmioty występować będą z wnioskiem o udzielenie pożyczki do Banku Gospodarstwa Krajowego, który w terminie nie dłuższym niż miesiąc od dnia złożenia kompletnego wniosku zawierać będzie umowę z wnioskodawcą.
Warunkiem sine qua non uruchomienia przyznanych środków jest przedłożenie – zgodnie z treścią § 3 ust. 3 projektu:
- harmonogramu przekazywania transz pożyczki opracowanego przez pożyczkobiorcę;
- umowy o przyznaniu pomocy na realizację operacji z udziałem środków EFRROW.
Dodać warto, że koszty prowizji i oprocentowania związane z uzyskaniem pożyczki, ponosić będzie pożyczkobiorca. Bank Gospodarstwa Krajowego będzie informował pożyczkobiorcę o rozliczeniu pożyczki z chwilą jej spłacenia wraz z odsetkami bądź też z chwilą zwrotu jej niewykorzystanej części wraz ze spłatą reszty kwoty z należnymi odsetkami.
Na marginesie rozważań dostrzec należy, że w etapie konsultacji publicznych udział biorą wyjątkowo licznie reprezentowane organy przedstawicielskie samorządu terytorialnego, zawodowego i gospodarczego, jak również państwowe instytuty badawcze oraz Ośrodki Doradztwa Rolniczego. Łącznie w konsultacjach udział bierze aż 156 podmiotów.
