Skierowanie przez Ministra Rodziny i Polityki Społecznej projektu Ustawy o niektórych umowach zawieranych elektronicznie do konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych stanowi kolejny etap działań podejmowanych przez Radę Ministrów na rzecz zmniejszenia uciążliwości związanych z realizacją zadań na rzecz administracji publicznej dla rolników, osób fizycznych oraz mikroprzedsiębiorców. Wkrótce projekt ustawy zostanie również przedłożony do zaopiniowania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Wnioskodawca podkreśla, że problematyka spraw związanych z zawieraniem umów o pracę, umów zlecenia, umów uaktywniających lub umów o pomocy przy zbiorach kreuje problemy u wskazanych wyżej grup podmiotów. Stąd też dążenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej do wprowadzenia rozwiązań systemowych, których istotą będzie wdrożenie ułatwień odciążających podmioty z obowiązków administracyjnych względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Brak wiedzy z zakresu prawidłowej realizacji obligów dotyczących ZUS przekłada się pośrednio na rozrost tzw. szarej strefy. Pośrednio zaś i tak generuje dodatkowe koszty dla podmiotów poszukujących pracowników. Istotnym jest występowanie współzależności polegającej na tym, iż im rzadziej podmiot zatrudnia pracowników, tym mniejsza jest z jego strony znajomość regulacji prawnych czy też świadomość obowiązków pracowniczych.
Omawiana ustawa przyczynić się ma do znacznego ułatwienia – w szczególności rolnikom oraz osobom fizycznym, prowadzenia działalności, obniżenia ponoszonych kosztów, jak również wyjścia pracowników z szarej strefy. O znaczeniu projektu świadczy fakt, że zgodnie z danymi podawanymi przez Główny Urząd Statystyczny liczba gospodarstw rolnych szacowana jest na 1,4 miliona, zaś mikroprzedsiębiorców – na 2,15 miliona. Jak wskazał wnioskodawca, w Polsce w 2017 r. pracę nierejestrowaną ,,wykonywało 880 tys. osób, tj. 5,4 % ogólnej liczby pracujących. Najczęściej powierzano prace bez umowy w ogrodnictwie i rolnictwie. Wykonywała je co siódma osoba wykonująca pracę nierejestrowaną (15 %)”.
Rozwiązaniem mającym ułatwić mikroprzedsiębiorcom, rolnikom oraz osobom fizycznym zatrudnianie jest wdrożenie systemu teleinformatycznego pozwalającego zawierać umowy w oparciu o uprzednio przygotowywane wzory. Za pośrednictwem indywidualnego konta na portalu praca.gov.pl będzie można skorzystać z tego rozwiązania, jedynym wymogiem będzie posiadanie profilu zaufanego. W projekcie przewiduje się rozszerzenie stosowania podpisu zaufanego oraz podpisu osobistego do zwierania umów. Przypomnieć warto, że zgodnie z treścią art. 781 Kodeksu Cywilnego, do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej. Wspomniane możliwości zostaną zapewnione w drodze modernizacji i rozbudowy dotychczasowych funkcjonalności portalu praca.gov.pl. Dodatkowo, z myślą o przedsiębiorcach system ten ma zostać zintegrowany z systemem Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy.
Zgodnie z obecnym stanem prawnym (Kodeks Pracy) to na pracodawcy spoczywa obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej ze stosunkiem pracy. Ponadto odpowiada za przechowywanie akt osobowych pracowników. Nowa ustawa ma zwolnić z tych obowiązków wymienione podmioty – tym samym, wskazana dokumentacja będzie archiwizowana w systemie informatycznym. Rozwiązanie umożliwi ciągły dostęp pracodawcy do dokumentacji, jak również gwarantować będzie zachowanie poufności. Swoistym novum ustawowym będzie wdrożenie powiadamiania stron umowy o otrzymaniu oświadczeń woli stron, wniosku jak również pozostałych dokumentów za pośrednictwem sms. Dla pracowników istotna będzie możliwość otrzymania za pomocą systemu świadectwa pracy.
Planuje się, że nowe regulacje wejdą w życie w ostatnim kwartale 2022 roku.