Z danych przedstawionych przez Komisję Europejską wynika, że pomoc świadczona przez Unię Europejską na rzecz poprawy zdolności handlowych krajów partnerskich jest coraz większa i istotnie przyczyniła się do złagodzenia negatywnych skutków oddziaływania pandemii COVID-19 na poszczególne gospodarki. Materiały zaprezentowane przez Komisję wskazują, że obecnie Unia Europejska jest największym na świecie świadczeniodawcą pomocy na rzecz handlu. W roku 2019 organizacja przekazała 17,9 mld EURO na pomoc świadczoną łącznie stu czterdziestu krajom i terytoriom. Wskazana kwota w EURO uległa zwiększeniu o 12% w stosunku do roku 2018, ponadto zaś stanowi aż 38% wszystkich środków przekazywanych krajom na świecie w ramach pomocy na rzecz handlu.
Większość spośród środków finansowych udostępnionych przez Unię Europejską skierowane zostało na rzecz cyfryzacji, poprawy sytuacji ekonomicznej kobiet, ochrony środowiska czy też wzmocnienia różnorodności biologicznej. W ujęciu geograficznym, największa część środków skierowana została do Afryki - bowiem aż 43% środków, na drugim miejscu jest Azja – 21%. Komisja Europejska zwraca uwagę na fakt, że wraz z nasileniem się pandemii, całkowity import państw Unii Europejskiej z krajów rozwijających się spadł o prawie 100 mld euro w latach 2019–2020. Stąd też, w celu przeciwdziałania tak potężnemu osłabieniu 96% środków finansowych skierowanych zostało do państw, którym Unia przyznała preferencyjny dostęp do rynku wewnętrznego UE. Wspomniany dostęp polega między innymi na obniżeniu stawek celnych na towary z krajów, które objęte zostały preferencjami taryfowymi.
W ujęciu historycznym przypomnieć należy, że unijna strategia w zakresie pomocy na rzecz handlu obowiązuje od 2007 roku i stanowiła swoistą odpowiedź na inicjatywę Światowej Organizacji Handlu (WTO) z 2005 roku. Wówczas WTO ogłosiła inicjatywę pomocy na rzecz handlu. Jak wskazała expressis verbis Komisja Europejska: ,,Strategia UE na rzecz pomocy na rzecz handlu pomaga krajom partnerskim lepiej zintegrować się z globalnym systemem handlowym i w większym stopniu skorzystać z ograniczających ubóstwo korzyści wynikających z otwartości gospodarczej i zwiększonej wydajności handlu. Strategia UE na rzecz pomocy na rzecz handlu została zmieniona w 2017 r. w celu przyjęcia szerszego podejścia, zgodnie z agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Uwzględnia powiązania istniejące między inwestycjami a handlem, które należy w pełni wykorzystać, aby osiągnąć cele zrównoważonego rozwoju”.
Unijna pomoc jest cenna dla grupy krajów rozwijających się, bowiem według szacunkowych danych PKB w tych państwach będzie średnio niższe o 7,5% w stosunku do oczekiwanego poziomu PKB w okresie sprzed uderzenia pandemii. Co więcej, jedno na cztery państwa może ponieść straty w wysokości ponad 10% PKB. Unijne wsparcie na rzecz handlu jest również kierowane do krajów realizujących regionalne umowy handlowe vide beneficjentem pomocy były państwa tworzące Afrykańską Kontynentalną Strefę Wolnego Handlu. W tym przypadku pomoc kierowana była w celu wzmocnienia integracji regionalnej.
Pomoc finansowa oferowana przez Unię Europejską w ramach wsparcia na rzecz handlu jest realizowana sprawie również dzięki rozbudowanej sieci umów międzynarodowych o wolnym handlu, które podpisuje Unia z państwami trzecimi. W szczególności wspomnieć należy o umowach preferencyjnych, które zostały zawarte łącznie z aż 126 krajami na świecie. Co więcej, jedynie siedemnaście krajów z grupy państw rozwijających się nie podpisało umów preferencyjnych o handlu z Unią Europejską. Wspomniana uwaga wymaga zniuansowania – dodać trzeba, że pomimo braku takich porozumień, kraje takie jak Chiny, Tajlandia, Malezja czy Brazylia, nieustannie eksportują swoje produkty do Unii Europejskiej zgodnie z zasadą największego uprzywilejowania Światowej Organizacji Handlu. Z kolei towary z krajów takich jak Białoruś, Iran czy Azerbejdżan każdorazowo muszą przejść przez unijny ogólny system importowy.
