Ostatnie zmiany w systemie prawa Unii Europejskiej, tj. wejście w życie Rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej z dnia 7 kwietnia 2021 roku ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń wraz z jednoczesną utratą mocy decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich i uchylającej decyzję wykonawczą 2014/178/U, zobligowały Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do dokonania przeglądu dotychczas obowiązujących przepisów regulujących przeciwdziałanie afrykańskiemu pomorowi świń.
W związku z powyższym, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedłożył projekt Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń. Upoważnienie ustawowe do wydania rozporządzenia nowelizującego odnaleźć można w treści ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2018 r. poz. 290). Pamiętać należy również, że wspomniane rozporządzenie wykonawcze wiąże w całości państwa członkowskie Unii i jest w nich bezpośrednio stosowane. Rzecz jasna, przepisy unijne nie zabraniają poszczególnym państwom ustanowienia bardziej szczegółowych środków w zakresie bioasekuracji.
W stosunku do dotychczas obowiązującego Rozporządzenia Ministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku
z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (Dz.U. 2015 poz. 711 z późn. zm.) rozporządzenie zmieniające charakteryzować się będzie bardziej kompleksowym uregulowaniem kwestii takich jak zasady uboju zwierząt w celu produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny, które obowiązywać będą względem gospodarstw położonych na obszarach objętych restrykcjami związanymi ze wspomnianą chorobą czy też bioasekuracji gospodarstw. Podkreślić trzeba znaczenie samej bioasekuracji, która traktowana jest jako bezwzględnie konieczna w walce z rozprzestrzenianiem się choroby, zwłaszcza w kontekście liczby podmiotów utrzymujących stada świń w Polsce – jest ich ponad osiemdziesiąt tysięcy.
W treści projektu utrzymano dotychczas obowiązujące regulacje w zakresie utrzymywania świń w gospodarstwie. Rozporządzenie normuje również zasady znakowania świeżego mięsa i produktów mięsnych na obszarach dotkniętych występowaniem wskazanej choroby. Wejście w życie Rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej z dnia
7 kwietnia 2021 roku wymusiło jednocześnie wyposażenie Głównego Lekarza Weterynarii
w kompetencje umożliwiające zrealizowanie obowiązków ustanowionych mocą unijnego rozporządzenia, w szczególności zaś w zakresie nadzoru nad:
- przemieszczaniem przesyłek świń utrzymywanych na obszarach objętych ograniczeniami;
- sporządzaniem wykazów zatwierdzonych zakładów zajmujących się materiałem biologicznym.
O jakże ważkim znaczeniu walki z afrykańskim pomorem świń w Polsce świadczy fakt, że według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pogłowie świń w Polsce wynosi około 10 260 000 sztuk. Zakaźna choroba wirusowa, jaką jest afrykański pomór świń (ASF) występuje w Europie od 1978 roku – początkowo na terytorium Republiki Włoskiej, zaś od 2014 jego występowanie odnotowywane jest w wielu państwach członkowskich Unii Europejskiej. Obecność choroby ASF wprost oddziałuje na wydajność krajowego sektora rolniczego, stąd też w uzasadnieniu do projektu Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi wskazano expressis verbis, że podstawowym celem do którego dąży wnioskodawca jest
,,przyspieszenie zwalczenia choroby na obszarze kraju”. Biorąc pod uwagę, że w ostatnich dniach wykryto w Polsce kolejne ogniska tej choroby, pozostaje mieć nadzieję, że nowe przepisy wykonawcze usprawnią walkę z ASF.
