Już na pierwszym posiedzeniu plenarnym Sejmu, planowanym w dniach od 8 do 10 stycznia 2021 roku, izba poselska będzie powtórnie procedować rządowy projekt Ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne.
Jak wiadomo, wspomniany projekt Ustawy został odrzucony w głosowaniu przez izbę wyższą parlamentu w marcu 2020 roku. Zgodnie z planami Rady Ministrów planowana ustawa umożliwić ma realizację założonej reformy OFE w połowie przyszłego roku. Stąd też ponownie projekt ustawy skierowany został na pierwsze czytanie na forum izby.
Podstawowym założeniem rządowego projektu ustawy jest przekształcenie aktywów Otwartych Funduszy Emerytalnych na indywidualne konta emerytalne prowadzone przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI). Zdaniem wnioskodawcy jednym z problemów związanych z niewystarczającym poziomem generowania oszczędności przez polskich obywateli jest nieefektywność obecnie istniejącego modelu funkcjonowania OFE. Implikacją niezadowalającej efektywności otwartych funduszy emerytalnych są z kolei niskie emerytury wypłacane z tzw. drugiego filaru. Podkreśla się, że ponad 75 % Polaków nie posiada oszczędności emerytalnych.
Przypomnieć trzeba, że zimą 2017 roku Rada Ministrów przyjęła Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, której najważniejszym założeniem było dążenie do zapewnienia warunków umożliwiających zwiększenie oszczędności. W ramach tych działań wdrożono realizację dotyczącą Programu Budowy Kapitału. Jak wskazał wnioskodawca Program Budowy Kapitału: ma umożliwić zwiększenie bezpieczeństwa finansowego obywateli i stabilności systemu finansów publicznych, rozwój lokalnego rynku kapitałowego oraz podniesienie potencjału rozwoju gospodarki. W uzasadnieniu do projektu aktu normatywnego wskazano, że skierowanie środków finansowych z OFE na indywidualne konta emerytalne pozwoli w lepszym stopniu kreować oszczędności emerytalne polskich obywateli. Środki zgromadzone na IKE będą wypłacane uprawnionym z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego i wolne od opodatkowania. Podkreślić trzeba wszakże, że transfer środków z OFE do IKE obciążony będzie jednorazową opłatą wynoszącą 15 % wartości środków zgromadzonych na dotychczasowym rachunku OFE.
W drodze nowelizacji Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego ( Dz. U. 2004 nr 116 poz. 1205) zamierza się doprowadzić do przekształcenia Otwartych Funduszy Emerytalnych w specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte - tzw. SFIO. Ponadto zarządzające OFE obecnie Powszechne Towarzystwa Emerytalne stać się mają Towarzystwami Funduszy Inwestycyjnych. Ze względów ostrożnościowych na fundusze, które będą dokonywać zarządu środkami ulokowanymi na indywidualnych kontach emerytalnych, nałożony zostanie oblig zagwarantowania minimalnych progów zaangażowania w polskie akcje. Istotą tego założenia jest dążenie do przeciwdziałaniu ryzyka zbytniej podaży akcji na Giełdzie Papierów Wartościowych, która to mogłaby spowodować szkodę dla wartości środków ulokowanych na IKE. Polityka inwestycyjna realizowana przez specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte dopasowana ma zostać do wieku i profilu ryzyka osób ubezpieczonych długoterminowo w sposób gwarantujący ochronę wartości środków pochodzących z dotychczasowych OFE.
W projekcie przewiduje się, że za wyjątkiem tzw. emerytur branżowych, nie będzie istnieć możliwość przeniesienia środków z IKE do systemu finansów publicznych.
Według komunikatu Rady Ministrów reforma OFE umożliwi: wzrost oszczędności długoterminowych w postaci kapitału emerytalnego Polaków poprzez upowszechnienie IKE, odbudowę zaufania i wzrost przejrzystości systemu emerytalnego, w tym poprzez jasne oddzielenie systemu dobrowolnego, kapitałowego i prywatnego oraz powszechnego, obowiązkowego i publicznego. Według szacunków wnioskodawcy, tj. Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, liczba członków otwartych funduszy emerytalnych, na których oddziaływać będzie projekt szacowana jest na ok. 15,7 mln osób. Z kolei istniejących OFE i zarządzające nimi PTE jest dziesięć. Omawiany projekt ustawy wprowadzić ma zmiany łącznie do trzydziestu dwóch ustaw.
