Do końca grudnia tego roku, z inicjatywy Ministra Finansów, trwa okres zgłaszania uwag w ramach rozpoczętych w dniu 17 grudnia br. uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych projektu Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru bankowego. Według danych Komisji Nadzoru Finansowego projekt będzie oddziaływał na trzydzieści cztery banki w formie spółek akcyjnych, pięćset pięćdziesiąt banków spółdzielczych oraz jeden bank państwowy.
Podstawę prawną projektowanego rozporządzenia stanowi art. 131a ust 3 Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187 i poz. 2243). Zgodnie z jego treścią, Prezes Rady Ministrów określi w drodze rozporządzenia terminy uiszczania, wysokość i sposób obliczania wpłat, które banki obowiązane są wnosić z tytułu nadzoru bankowego, stanowiących iloczyn sumy aktywów bilansowych banków i stawki nieprzekraczającej 0,024%. Ponadto, rozporządzenie ma określić sposób pokrywania ze wspomnianych powyżej wpłat, kosztów nadzoru bankowego i udziału w kosztach, tj. 16,5% wartości kosztów, o których mowa w art. 17 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. 2005 nr 183 poz. 1537), mając na względzie zapewnienie skuteczności sprawowanego nadzoru. Wspomniane 16.5 % wartości kosztów związane jest z pokrywaniem kosztów działalności Komisji Nadzoru Finansowego i urzędu Komisji w zakresie nadzoru nad rynkiem kapitałowym, w tym wynagrodzenia i nagrody dla Przewodniczącego Komisji, jego zastępców oraz dla pracowników urzędu Komisji.
Z dniem 1 stycznia 2019 roku wchodzi w życie Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem nadzoru nad rynkiem finansowym oraz ochrony inwestorów na tym rynku (Dz. U. 2018 poz. 2243). Wskazany akt prawny wprowadza zmiany w zakresie finansowania kosztów nadzoru w bankowego w Polsce. Nowelizacji uległ art. 17 ust 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym. Zgodnie z treścią art. 17 ust 1 : […] koszty działalności Komisji i urzędu Komisji w zakresie nadzoru nad rynkiem kapitałowym, w tym wynagrodzenia i nagrody dla Przewodniczącego Komisji, jego zastępców oraz dla pracowników urzędu Komisji, pokrywane są z:
1) opłat, o których mowa w ustawie o funduszach inwestycyjnych, ustawie o giełdach towarowych, ustawie o obrocie instrumentami finansowymi i ustawie o ofercie publicznej;
2) środków, o których mowa w art. 131a ust. 1b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –
Prawo bankowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1876, z późn. zm.8) oraz w art. 14 ust. 1a ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 477 oraz z 2017 r. poz. 2486);
3) innych wpływów przekazywanych na rachunek dochodów urzędu Komisji, z wyłączeniem kar pieniężnych, o których mowa w art. 11.
Tak więc, zgodnie ze wspomnianą nowelizacją ustawy koszty nadzoru bankowego będą finansowane bez pośrednictwa budżetu państwa, bezpośrednio z przychodów uzyskiwanych przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
Celem projektowanego rozporządzenia Ministra Finansów jest dostosowanie przepisów wykonawczych do rozwiązań ustawowych wprowadzonych nowelizacją, oraz uproszczenie sposobu i trybu wnoszenia wpłat na pokrycie kosztów nadzoru bankowego. Projektowane rozporządzenie ma zastąpić obowiązujące w chwili obecnej Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2016 r. w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru bankowego (Dz. U. poz. 1371). Zmianie ma ulec sposób wyliczania wpłaty przez banki - m.in. poprzez likwidację tzw. współczynnika korygującego. Ponadto, zmianie ulec ma termin wnoszenia należnej wpłaty przez banki. Obecnie wnoszą one opłatę 31 października każdego roku, zaś planuje się przesunięcie tego terminu na dzień 15 marca danego roku. W uzasadnieniu do projektu przesunięcie terminu uzasadniono następująco: ,,[…] umożliwi [przesunięcie terminu – przyp. aut.] bieżące pokrywanie kosztów sprawowanego przez KNF nadzoru w części przypadającej na sektor bankowy i jest wymogiem utrzymania płynności finansowej przez UKNF jako państwowej osoby prawnej, która nie będzie już finansowana z budżetu państwa. Obliczenie należnej wpłaty będzie następowało na podstawie danych pochodzących ze zbadanych i zatwierdzonych sprawozdań finansowych sporządzanych na ostatni dzień roku kalendarzowego poprzedzającego o dwa lata dany rok. W przypadku banków, których rok obrotowy obejmuje okres inny niż rok kalendarzowy, podstawę ustalenia wysokości wpłaty stanowić będą dane ze zbadanych i zatwierdzonych sprawozdań finansowych za rok obrotowy zakończony w roku kalendarzowym poprzedzającym o dwa lata dany rok”.
Projekt rozporządzenia w sprawie wpłat na pokrycie kosztów nadzoru bankowego podtrzymuje dotychczasowy obowiązek, spoczywający na bankach, samoobliczenia należności oraz złożenia organowi, tj. Komisji Nadzoru Finansowego deklaracji, w której podmiot zobowiązany wykazuje wysokość owej należności. (W załączniku do projektu zawarto formularz deklaracji).
W § 2 projektu, zawarto algorytm służący do obliczenia należności od danego podmiotu. Wysokość należnej wpłaty na pokrycie kosztów nadzoru stanowi iloczyn sumy aktywów bilansowych tego banku na ostatni dzień roku kalendarzowego poprzedzającego o dwa lata rok kalendarzowy, za który należna jest wpłata i stawki stanowiącej iloraz kwoty kosztów nadzoru do pokrycia w danym roku kalendarzowym i sumy aktywów bilansowych wszystkich banków na ostatni dzień roku kalendarzowego poprzedzającego o dwa lata dany rok.
W przypadku Banków Spółdzielczych obliczanie należnej wpłaty na pokrycie kosztów nadzoru reguluje § 3 cytowanego rozporządzenia. Stanowi on, że: Bank będący uczestnikiem systemu ochrony, o którym mowa w art. 22b ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz. U. z 2018 r. poz. 613) ustala należną wpłatę zgodnie z
§ 2 [omawianego rozporządzenia – przyp. aut.] oraz art. 131a ust. 1a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Oznacza to, że wysokość wpłaty wynosić będzie 80% wartości ustalonej na zasadach ogólnych.
Warto również nadmienić, że w § 5 wskazano, że do dnia 15 lutego każdego roku kalendarzowego Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego będzie podawać do publicznej wiadomości, w drodze komunikatu ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Komisji:
- wysokość stawki obowiązującej w danym roku
- wysokość kosztów nadzoru do pokrycia w danym roku kalendarzowym, ze wskazaniem wartości poszczególnych zmiennych, o których mowa w § 2 ust. 3.
W rozporządzeniu wskazano również, tj. w § 6 ust 3 projektu, że z chwilą dokonania należnej wpłaty, w terminie nie dłuższym niż 5 dni od dnia jej uiszczenia, bank przekazuje Urzędowi Komisji Nadzoru Finansowego deklarację zawierającą:
1) nazwę banku;
2) wskazanie, czy bank jest uczestnikiem systemu ochrony, o którym mowa w art. 22b ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających;
3) wysokość należnej wpłaty wraz ze wskazaniem sumy aktywów bilansowych na ostatni dzień poprzedniego roku kalendarzowego albo na ostatni dzień roku obrotowego zakończonego w poprzednim roku kalendarzowym oraz wysokość zastosowanej stawki;
4) kwotę wpłaty dokonanej na rachunek bankowy Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego;
5) datę wpłaty, o której mowa w pkt 4.
Wskazane rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.