W dniu 13 grudnia br., zgodnie z porządkiem obrad 68 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zostanie rozpatrzona Ustawa o zmianie ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.

            Celem dokonania nowelizacji Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe
w prawo własności tych gruntów jest realizacja rządowego Narodowego Programu Mieszkaniowego, przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 27 września 2016 r. Zmiany, które mają zostać wprowadzone omawianą nowelizacją, umożliwić mają realizację założeń pakietu ,,Mieszkanie+”. Nowelizacja wskazanej powyżej ustawy ma umożliwić rozwój budownictwa mieszkaniowego przeznaczonego na wynajem dla osób, które nie mogą sobie pozwolić na nabycie własności mieszkania. Przypomnieć należy, że według szacunków Rady Ministrów, w okresie 10 lat trwania programu ma zostać oddanych do użytku 1 milion mieszkań na wynajem.

            Zgodnie z założeniami, lokale mieszkaniowe przeznaczone na wynajem będą często lokowane na gruntach objętych prawem użytkowania wieczystego, ale do momentu przekazania praw do mieszkań najemcom, beneficjentem przekształcenia z mocy prawa będzie inwestor. W uzasadnieniu do projektu, który rząd skierował do Sejmu na początku grudnia tego roku, wskazano, że: ,,Z uwagi bowiem na założony przez ustawodawcę systemowy charakter przekształcenia praw na gruntach mieszkaniowych beneficjentem przekształcenia z dniem 1 stycznia 2019 r., zgodnie z przyjętą ustawą, staną się użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych budynkami jednorodzinnymi i wielorodzinnymi, a zatem nie tylko osoby fizyczne będące właścicielami domów jednorodzinnych i lokali w domach wielorodzinnych, ale również – niejako przy okazji – podmioty takie jak spółdzielnie mieszkaniowe, spółki Skarbu Państwa, przedsiębiorcy”. Zmiany wprowadzane do tekstu Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów mają pozwolić spółdzielniom mieszkaniowym, spółkom SP oraz przedsiębiorcom realizować inwestycje mieszkaniowe, bez poważnego i jednorazowego obciążenia zobowiązaniami finansowymi związanymi z przekształceniem prawa użytkowania wieczystego gruntów wykorzystanych na cele mieszkaniowe.

            Po wejściu nowelizacji w życie, przedsiębiorca będzie miał możliwość wyboru systemu płatności za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, co regulować ma znowelizowany art. 7 omawianej ustawy. Zgodnie z nim właściciel gruntu będący przedsiębiorcą, w odniesieniu do nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), z uwzględnieniem art. 14, może w terminie 3 miesięcy od dnia przekształcenia złożyć właściwemu organowi oświadczenie o zamiarze wnoszenia opłaty przez okres:

1) 99 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w ust. 2, wynosi 1% albo

2) 50 lat, licząc od dnia przekształcenia  – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w ust. 2, wynosi 2%, albo

3) 33 lat, licząc od dnia przekształcenia – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w ust. 2, wynosi 3%, albo

4) w którym suma opłat nie przekroczy wartości rynkowej nieruchomości stanowiącej podstawę ustalenia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w ust. 2 – jeżeli stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, o której mowa w ust. 2, jest wyższa niż 3%.

            Istotną zmianą będzie, z chwilą wejścia ustawy w życie, możliwość przyśpieszenia otrzymania zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie, zwane w Ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów jako zaświadczenie. Przypomnieć warto, że zgodnie z treścią art. 4 ust 1 powyższej ustawy: Podstawę ujawnienia prawa własności gruntu w księdze wieczystej oraz ewidencji gruntów i budynków stanowi zaświadczenie potwierdzające przekształcenie, zwane dalej „zaświadczeniem”, wydawane przez:

1)   starostę  wykonującego  zadanie  z zakresu  administracji  rządowej  –  w przypadku  gruntów  stanowiących  własność Skarbu Państwa;

2)   dyrektora oddziału terenowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa lub dyrektora oddziału regionalnego Agencji Mienia Wojskowego – w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują te podmioty;

3)   odpowiednio wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa – w przypadku gruntów stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego;

4) dyrektora  Zarządu  Zasobów  Mieszkaniowych  Ministerstwa  Spraw  Wewnętrznych  i Administracji  –  w przypadku gruntów, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonuje ten podmiot.

Obecnie, zgodnie z treścią art. 4 ust 2, wskazane powyżej podmioty wydają zaświadczenie z urzędu nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia albo na wniosek właściciela w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku. Nowelizacja ma umożliwić uzyskanie zaświadczenia w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku, w przypadku złożenia wniosku przez właściciela lokalu uzasadnionego potrzebą dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal albo złożenia przez właściciela gruntu wniosku uzasadnionego potrzebą ustanowienia odrębnej własności.

            W końcu, zwraca uwagę brak vacatio legis w ustawie – ma wejść ona w życie w dniu następnym po dniu ogłoszenia. Brak okresu spoczywania prawa wynika zapewne z zamiaru twórcy projektu, tj. Ministra Inwestycji i Rozwoju, jak najszybszego usprawnienia procesów przekształcenia praw użytkowania wieczystego na gruntach zabudowanych.