W dniu 1 czerwca br. Prezydent RP Andrzej Duda popisał ustawę o wspieraniu nowych inwestycji. Ustawa, której wnioskodawcą był Minister Rozwoju i Finansów, została w dniu 10 maja 2018 roku przyjęta bez poprawek przez izbę wyższą. Ustawa wejdzie w życie w ciągu dwóch tygodni od daty jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co nastąpiło w dniu 15 czerwca br. zatem Ustawa wejdzie w życie z dniem 29 czerwca br.

Celem przyjęcia nowego aktu prawnego było ustanowienie nowego mechanizmu dostarczania przedsiębiorcom wsparcia w procesie podejmowania nowych inwestycji na terytorium państwa. Nowy mechanizm stanowić ma uzupełnienie dotychczasowych rozwiązań działających w oparciu o przepisy ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych.

Przyjęta przez parlament i podpisana przez prezydenta ustawa ma zachęcić przedsiębiorców do dokonywania inwestycji na terenie całego kraju. Ponadto ma umożliwić skorelowanie mechanizmu wsparcia z obowiązującym dokumentem strategicznym dotyczącym rozwoju gospodarczego państwa. Dokumentem tym jest Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020. Nowa ustawa ma m.in. przyspieszyć proces modernizacji polskiej gospodarki i zmniejszyć powiązanie zwolnień podatkowych z lokalizacją inwestycji.

Jednym z powodów uchwalenia nowej ustawy jest niewystarczająca efektywność Specjalnych Stref Ekonomicznych w tworzeniu instrumentów rozwoju regionalnego, zwłaszcza na obszarze wschodnich województw. Podkreśla się również, że mechanizm funkcjonowania polskich Specjalnych Stref Ekonomicznych jest dla inwestorów zagranicznych mniej atrakcyjny, aniżeli rozwiązania funkcjonujące w takich krajach jak Republika Czeska czy też Węgry. Podkreślić należy, że we wskazanych państwach inwestorzy, w przeciwieństwie do Rzeczypospolitej Polskiej, mogą uzyskać wsparcie na obszarze całego państwa.

W ustawie określono m.in. zasady udzielania przedsiębiorcom wsparcia na realizację nowych inwestycji, wskazano organ właściwy w sprawach wspierania nowych inwestycji oraz sprecyzowano jego kompetencje i tryb działania. Określono zadania zarządzających obszarami, odpowiedzialnych za wspieranie nowych inwestycji. Podpisana ustawa wprowadza równocześnie zmiany w: ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych.

  W uzasadnieniu do ustawy, sporządzonym przez wnioskodawcę wskazano m.in., że istotą wspierania nowych inwestycji będzie pomoc publiczna w postaci zwolnień podatkowych, która osiągalna będzie dla przedsiębiorców planujących dokonanie na terenie Rzeczypospolitej nowych inwestycji, które zgodnie z prawem polskim oraz prawem Unii Europejskiej obejmować będą utworzenie nowego zakładu produkcyjnego oraz reinwestycje. Cytując za uzasadnieniem, wskazać należy, że pierwszym z kluczowych założeń omawianej ustawy jest całkowite odejście od ograniczeń terytorialnych dotyczących możliwości uzyskania wsparcia w formie zwolnienia od podatku dochodowego. Obecnie możliwe będzie uzyskanie zwolnienia podatkowego przez przedsiębiorcę, niezależnie od miejsca prowadzonej działalności gospodarczej.

Drugim istotnym elementem ustawy jest wyraźne wskazanie okresu korzystania ze zwolnienia podatkowego. Przypomnieć należy, że w chwili obecnej, przedsiębiorcy korzystający ze zwolnień podatkowych w obrębie Specjalnych Stref Ekonomicznych, dysponują nimi tak długo, jak istnieje SSE, w której dokonali inwestycji. Według nowej ustawy, decyzje upoważniające do zwolnień podatkowych wydawane będą na czas oznaczony, minimum 10 lat zaś maksymalnie na 15 lat. Organem wydającym decyzję na wniosek przedsiębiorcy będzie zgodnie z art. 13 minister właściwy do spraw gospodarki. Przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie przedkłada organowi wydającemu decyzję plan realizacji nowej inwestycji.

  Wsparcie dla nowych inwestycji nie będzie się ograniczać jedynie do zwolnienia podatkowego. Dodatkową pomoc dla inwestorów świadczyć będą tzw. zarządzający obszarami. Zostali oni zdefiniowani w ustawie jako: zarządzający specjalną strefą ekonomiczną ustanowioną na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych. Dodatkowe zadania zarządzających obszarami sprecyzowano w art. 10 ust. 2, i zaliczyć do nich można:

1) usługi doradcze;

2) usługi wsparcia i pośrednictwa z podmiotami otoczenia biznesu, jednostkami naukowymi, o których mowa w art. 2 pkt 9 lit. a–e ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki, podmiotami posiadającymi zaplecze badawczo-rozwojowe, podmiotami, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 8, przedsiębiorcami oraz klastrami;

3) usługi promocyjne;

4) usługi szkoleniowe;

5) inne usługi bezpośrednio związane z realizacją decyzji o wsparciu.

  Ponadto, jak wskazano w uzasadnieniu i zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3 cały kraj zostanie podzielony przez ministra właściwego ds. gospodarki na obszary położone w administracyjnych granicach powiatów. Podział zostanie dokonany mając na względzie spójność terytorialną oraz sprawność działania zarządzających. Na terenie każdego z obszarów będzie funkcjonował właściwy zarządzający. W art. 7 ust. 2 zdefiniowano kompetencje zarządzających obszarami. Zaliczono do nich:

1) udostępnianie przedsiębiorcom, na podstawie umowy, składników mienia, których zarządzający obszarem jest właścicielem, posiadaczem zależnym lub oddanych mu w zarząd;

2) gospodarowanie składnikami mienia, których zarządzający obszarem jest właścicielem, posiadaczem zależnym lub oddanych mu w zarząd, w sposób ułatwiający przedsiębiorcom prowadzenie działalności gospodarczej;

3) świadczenie nieodpłatnych usług informacyjnych na rzecz przedsiębiorców ubiegających się o wsparcie oraz korzystających ze wsparcia, a także innych usług, wskazanych w planie rozwoju inwestycji, o którym mowa w art. 9;

4) prowadzenie działań promujących działalność gospodarczą i nowe inwestycje;

5) udzielanie przedsiębiorcom informacji pozyskanych od powiatowych urzędów pracy oraz partnerów społecznych funkcjonujących w obszarze przypisanym zarządzającemu obszarem, istotnych z punktu widzenia realizacji nowej inwestycji;

6) podejmowanie działań przyczyniających się do polepszenia współpracy między przedsiębiorcami, lokalną społecznością oraz partnerami społecznymi;   

7) pomoc przedsiębiorcom w kontaktach z administracją publiczną;

8) współpraca w zakresie uwzględniania w procesie kształcenia potrzeb rynku pracy:

1. a) ze szkołami ponadpodstawowymi, w szczególności ze szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe oraz placówkami kształcenia ustawicznego, placówkami kształcenia praktycznego oraz ośrodkami dokształcania i doskonalenia zawodowego, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b i pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59, 949 i 2203 oraz z 2018 r. poz. 650),
2. b) z uczelniami, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2183 i 2201 oraz z 2018 r. poz. 138, 398, 650 i 730);

9) tworzenie narzędzi na rzecz rozwoju innowacyjnej gospodarki;

10) rekomendowanie przedsiębiorcom optymalnej lokalizacji nowych inwestycji.

  Uzupełniając, stwierdzić należy, że ważką kompetencją zarządzających obszarami będzie tworzenie planów rozwoju inwestycji. Plany rozwoju inwestycji stanowić będą podstawę opracowania przez zarządzających obszarami, ofert w zakresie usług, jakie będą mogły być świadczone przez zarządzających na rzecz przedsiębiorców. Plany rozwoju inwestycji podawane będą do wiadomości publicznej, w formie elektronicznej, w Biuletynie Informacji Publicznej.

  Podkreślić należy, że w chwili obecnej przedsiębiorcy oczekują na wydanie kluczowego rozporządzenia do wskazanej ustawy, w której Rada Ministrów określi kryteria ilościowe i jakościowe decydujące o przyznaniu wsparcia przedsiębiorcy.