7 czerwca br. do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Wraz z pismem przewodnim skierowanym do Marszałka Sejmu przez Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, wnioskodawca poza samym projektem ustawy zawarł również projektowane rozporządzenia wykonawcze do niej.

Projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych powstał m.in. w związku
z koniecznością stworzenia Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, o której jest mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 maja 2015 r., tj. Prawo restrukturyzacyjne. Ponadto, celem przyjęcia ustawy jest wypełnienie obowiązku nałożonego na państwa członkowskie Unii Europejskiej poprzez przyjęcie przez Parlament Europejski i Radę Unii Rozporządzenia parlamentu europejskiego i rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego. We wskazanym akcie normatywnym zawarto wymóg utworzenia na terytorium państw członkowskich, przynajmniej jednego, krajowego rejestru zawierającego dane o postępowaniach upadłościowych. Według wnioskodawcy, proponowana ustawa ułatwi również i przyśpieszy funkcjonowanie organów wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych. Jest to tym istotniejsze, iż według danych udostępnionych przez Ministerstwo Sprawiedliwości, od 2015 roku zarówno liczba ogłoszonych upadłości konsumentów oraz liczba spraw dotyczących ogłoszenia upadłości konsumenckiej rosną wprost lawinowo. Przykładowo,  w roku 2013 w sądach zarejestrowano 274 sprawy o ogłoszenie upadłości konsumentów, w roku 2014 – 300, w roku 2015 – 5616, zaś w roku 2016 liczba ta wynosiła 8694.

W projekcie skierowanym do Sejmu wskazano, że organem odpowiedzialnym za prowadzenie Krajowego Rejestru Zadłużonych będzie Minister Sprawiedliwości.
W art. 2 projektu ustawy wskazano, że wspomniany wyżej rejestr zawierać będzie dane o:

1) osobach fizycznych, osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną – wobec których są lub były prowadzone postępowania:

1. a) restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1508 oraz z 2018 r. poz. 149 i 398),
2. b) upadłościowe, w tym wtórne postępowania upadłościowe,
3. c) o orzeczenie zakazu, o którym mowa w art. 373 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 2344 i 2491 oraz z 2018 r. poz. 398 i 685),
4. d) o uznanie orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego;

2) wspólnikach osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli ogłoszono upadłość spółki, wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe lub oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe;

3) osobach fizycznych, osobach prawnych oraz jednostkach organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną – wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego, zwanego dalej „komornikiem”, lub sąd z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, albo umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z uwagi na fakt, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;

4) osobach fizycznych, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
a które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.

  W przypadku osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, względem których jest prowadzone postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, bądź też postępowanie upadłościowe lub o uznanie orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego - wnioskodawca proponuje w projekcie ustawy, aby danymi ich dotyczącymi, zawartymi w Krajowym Rejestrze Zadłużonych były:

1) imię i nazwisko albo nazwa;

2) firma;

3) miejsce zamieszkania albo siedziba;

4) adres;

5) numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację, w szczególności numer paszportu i oznaczenie państwa wystawiającego paszport albo numer karty pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, albo numer w zagranicznym rejestrze, albo zagraniczny numer identyfikacji lub identyfikacji podatkowej;

6) numer identyfikacji podatkowej (NIP), jeżeli osoba albo jednostka organizacyjna ma taki numer;

7) określenie, czy upadły jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej;

8) nazwa sądu prowadzącego postępowanie;

9) imię i nazwisko sędziego-komisarza;

10) imię i nazwisko zastępcy sędziego-komisarza;

11) sygnatura akt sprawy;

12) informacja o złożeniu przez dłużnika wniosku restrukturyzacyjnego, wniosku o ogłoszenie upadłości, wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego, a także informację o prawomocnym zwrocie, oddaleniu albo odrzuceniu wniosku dłużnika albo umorzeniu postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku dłużnika;

13) informacja o złożeniu przez zarządcę zagranicznego albo dłużnika, któremu pozostawiono zarząd własny majątkiem, wniosku o uznanie orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego oraz informację o prawomocnym zwrocie, oddaleniu albo odrzuceniu wniosku albo o umorzeniu takiego postępowania;

14) informacja o zabezpieczeniu majątku dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego, zarządcy tymczasowego lub zarządcy przymusowego oraz informację o zakresie i sposobie wykonywania zarządu;

15) informacja o prawomocnym oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe;

16) informacja o zatwierdzeniu warunków sprzedaży w trybie przygotowanej likwidacji oraz o uwzględnieniu wniosku o uchylenie lub zmianę postanowienia zatwierdzającego warunki sprzedaży;

17) informacja o ogłoszeniu upadłości, wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego, otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego i jego rodzaju, przy czym w każdym przypadku ogłoszenia upadłości, wszczęcia wtórnego postępowania upadłościowego, otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego oraz zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu w Rejestrze ujawnia się podstawę jurysdykcji sądu, a jeżeli zastosowanie ma rozporządzenie nr 2015/848, ujawnia się również, czy postępowanie ma charakter główny czy uboczny;

18) informacja o terminie i sposobie zaskarżenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości lub wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego, postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo zatwierdzeniu układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu;

19) informacja o wniesieniu zażalenia na postanowienie o ogłoszeniu upadłości lub wszczęciu wtórnego postępowania upadłościowego, otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo zatwierdzeniu układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu w części dotyczącej jurysdykcji sądów polskich;

20) informacja o terminie i sposobie zgłaszania wierzytelności;

21) informacja o ustanowieniu, objęciu funkcji, zmianie, odwołaniu oraz wygaśnięciu funkcji nadzorcy, zarządcy lub syndyka oraz organów, do których przepisy o nadzorcy, zarządcy lub syndyku stosuje się odpowiednio, numer licencji doradcy restrukturyzacyjnego osoby fizycznej wyznaczonej do pełnienia tej funkcji albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym spółki wyznaczonej do pełnienia tej funkcji oraz jej dane objęte wpisem na listę doradców restrukturyzacyjnych, które są ujawniane przez Ministra Sprawiedliwości zgodnie z art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 883 oraz z 2018 r. poz. 398);

22) informacja o liście wierzytelności, spisie wierzytelności, spisie wierzytelności spornych oraz o zatwierdzeniu, sprostowaniach, uzupełnieniach i zmianach listy wierzytelności i spisu wierzytelności oraz spisu wierzytelności spornych;

23) informacja o składzie i stanie masy upadłości;

24) informacja o częściowym i ostatecznym planie podziału funduszów masy upadłości oraz oddzielnym planie podziału sum uzyskanych ze sprzedaży rzeczy i praw obciążonych;

25) informacja o umorzeniu, zakończeniu lub uchyleniu postępowania upadłościowego;

26) informacja o planie spłaty wierzycieli lub umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli;

27) informacja o dacie, miejscu, przedmiocie obrad oraz sposobie głosowania na zgromadzeniu wierzycieli albo o przeprowadzeniu głosowania w innym trybie;

28) informacja o przyjęciu układu przez wierzycieli i treści układu;

29) informacja o terminie i miejscu rozprawy wyznaczonej w celu rozpoznania układu;

30) informacja o zatwierdzeniu układu i jego treści oraz o odmowie zatwierdzenia układu;

31) informacja o otwarciu postępowania o zmianę układu;

32) informacja o wykonaniu układu;

33) informacja o uchyleniu i wygaśnięciu z mocy prawa układu;

34) informacja o zakończeniu i umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego;

35) informacja o prawomocnym orzeczeniu zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, w tym informację o okresie orzeczonego zakazu;

36) informacja o uznaniu orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego i przebiegu postępowania po uznaniu, w tym informację o zmianie lub uchyleniu postanowienia o uznaniu orzeczenia o wszczęciu zagranicznego postępowania upadłościowego.

Nadmienić należy również, że względem podmiotów wykazanych w art. 2 ust 1 pkt 3) projektu, a więc w przypadku: ,,osób fizycznych, prawnych oraz jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną – wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego, zwanego dalej „komornikiem”, lub sąd z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, albo umorzono postępowanie egzekucyjne […]” - dane zawarte w systemie teleinformatycznym mają obejmować m. in.: imię i nazwisko albo nazwę, firmę, siedzibę osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, NIP (o ile został nadany), datę umorzenia postępowania egzekucyjnego, sygnaturę sprawy oraz kwotę lub sumę kwot wierzytelności niewyegzekwowanych w postępowaniu egzekucyjnym.

W uzasadnieniu do projektu, wnioskodawca podaje główne cele, które ma zrealizować nowa ustawa. Cytując za dokumentem, zaliczyć  do nich należy:

- zapewnienie wierzycielom bieżącego dostępu do akt postępowań restrukturyzacyjnych oraz upadłościowych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (przez Internet);

- ujawnienie w Rejestrze szerokiego zakresu danych dotyczących toczącego się postępowania restrukturyzacyjnego i upadłościowego w celu zwiększenia transparentności tych postępowań,

- zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego;

- usprawnienie nadzoru wierzycieli i sędziego-komisarza nad nadzorcą sądowym, zarządcą, syndykiem;

- przyspieszenie i usprawnienie postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych oraz zwiększenie ich efektywności;

- zwiększenie stopnia zaspokajania wierzycieli w postępowaniach upadłościowych;

- wprowadzenie i wykorzystanie nowych technologii w prowadzeniu postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych;

- wykonanie obowiązku nałożonego w art. 24 ust. 1 rozporządzenia nr 2015/848 w sprawie postępowania upadłościowego, zgodnie z którym państwa członkowskie ustanawiają i prowadzą na swoim terytorium co najmniej jeden rejestr, w którym ogłasza się informacje o postępowaniach upadłościowych („rejestry upadłości”).

Zauważyć należy, że projekt został uznany przez Marszałka Sejmu za istotny, został bowiem skierowany na pierwsze czytanie na forum całej izby. Według strony internetowej kancelarii Sejmu rządowy projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych będzie procedowany na najbliższym, 65 posiedzeniu Sejmu RP w dniu 3 lipca br. Uzasadnienie do projektu przedstawiać będzie Minister Sprawiedliwości. Należy spodziewać się, że do treści projektu zostanie wprowadzona znaczna liczba poprawek, bowiem wejście w życie ustawy o KRZ będzie związane z wprowadzeniem istotnych zmian w innych aktach normatywnych.