Zadłużeni rolnicy mają możliwość skorzystania z pomocy, która została określona w ustawie z dnia 9 listopada 2018 roku o restrukturyzacji zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne. Na te przepisy rolnicy czekali od dawna. Szacuje się, że jest około 2 tysięcy gospodarstw rolnych, które mają problemy ze spłatą zaciągniętych kredytów.
Wsparcie jest skierowane do producentów rolnych zamieszkujących lub posiadających siedzibę na terytorium Polski, którzy prowadzą działalność rolniczą przez co najmniej 3 lata przed utratą zdolności do spłaty zadłużenia. Beneficjent pomocy musi być niewypłacalny w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego albo jest zagrożony niewypłacalnością w rozumieniu przepisów prawa restrukturyzacyjnego. Z działania nie mogą skorzystać rolnicy, których gospodarstwa rolne znajdują się w likwidacji lub w upadłości, i wobec których toczy się postępowanie restrukturyzacyjne na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 maja 2015 roku (prawo restrukturyzacyjne).
Formy pomocy
Rozwiązania zawarte w ustawie przewidują cztery formy pomocy publicznej w oddłużeniu gospodarstwa:
- Dopłaty do oprocentowania bankowych kredytów restrukturyzacyjnych udzielane przez ARiMR;
- Pożyczki na spłaty zadłużenia udzielane przez ARiMR;
- Gwarancję spłaty kredytów restrukturyzacyjnych udzielanych przez KOWR;
- Przejęcie zadłużenia podmiotów prowadzących gospodarstwa rolne przez KOWR.
W celu uzyskania pomocy w formie dopłat do oprocentowania oraz pożyczki na spłatę zadłużenia, gospodarstwo rolne jest zobowiązane do opracowania planu restrukturyzacji, który musi zostać zaakceptowany przez dyrektora wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego.
Dopłaty do oprocentowania
ARiMR po zaakceptowaniu planu restrukturyzacji udziela dopłat do oprocentowania kredytu restrukturyzacyjnego za pośrednictwem banku na podstawie zawartej umowy określającej warunki kredytowania i monitorowania. Łączna wysokość dopłat do oprocentowania nie może przekroczyć 40%kwoty udzielonego kredytu oraz 60% w przypadku młodych rolników ( prowadzący gospodarstwo do 5 lat) lub gospodarstw, gdzie większa część położona jest na obszarach z ograniczeniami naturalnymi.
Maksymalna wysokość kredytu nie może przekroczyć 5 mln złotych, a okres kredytowania nie może być dłuższy niż 10 lat. Oprocentowanie kredytu może być zmienne i uzależnione jest od stopy referencyjnej WIBOR. Oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 2%, pozostała część opłacana jest przez ARiMR. Bank udziela kredytu w ramach przyznanego limitu dopłat.
Pożyczka
Udzielana jest na okres nie dłuższy niż 15 lat w wysokości maksymalnie 5 mln zł, jednak nie więcej niż kwota zadłużenia podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne. Warunkiem udzielenia pożyczki jest przedstawienie zabezpieczenia. Pożyczka udzielana jest na wniosek podmiotu z podaniem m.in. wykazu długów, wykazu nieruchomości do objęcia hipoteką i zaakceptowanym planu restrukturyzacji. Wniosek jest składany w biurze powiatowym ARiMR. Pożyczka udzielana jest przez Agencję w formie umowy, gdzie określone są sposoby zabezpieczenia i terminy zwrotu oraz oprocentowanie.
Gwarancja spłaty kredytu
Gwarancja spłaty kredytu restrukturyzacyjnego jest udzielana przez KOWR bankowi, z którym podmiot prowadzący gospodarstwo rolne zawarł warunkową umowę kredytu restrukturyzacyjnego. Warunkiem udzielenia gwarancji jest zawarcie umowy o udzielenie gwarancji z podmiotem prowadzącym gospodarstwo rolne, ustanowienie hipoteki na rzecz KOWR oraz wniesienie prowizji z tytułu gwarancji w wysokości 0,5% kwoty gwarancji. Gwarancja jest udzielana na okres, który obejmuje okres kredytowania oraz trzy miesiące od zakończenia okresu kredytowania i może być udzielona do wysokości kwoty przyznanego kredytu restrukturyzacyjnego.
Przejęcie zadłużenia
Przejęcie przez KOWR długu podmiotu prowadzącego gospodarstwo rolne powstałego w związku z prowadzeniem działalności rolniczej następuje za zgodą wierzycieli, pod warunkiem przeniesienia przez ten podmiot własności całości albo części nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez ten podmiot na rzecz Skarbu Państwa. Po przeniesieniu własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa dotychczasowy właściciel ma pierwszeństwo do dzierżawy gruntów i prawo pierwokupu. Nieruchomość rolna nie może zostać zbyta osobom trzecim przed upływem 20 lat od dnia przeniesienia własności.
Źródło: Katarzyna Kruszewska
Wiadomości Rolnicze, luty 2019