W dniu 20 lipca br. rozpoczęto konsultacje publiczne projektu ustawy Ordynacja podatkowa. Minister finansów wyznaczył termin zgłaszania ewentualnych uwag do dnia 7 września br. Wspomniany projekt ustawy został również wraz z uzasadnieniem skierowany do zaopiniowania do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz z uwagi na doniosłość społeczno-gospodarczą również przesłany do Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. Projekt aktu prawnego został również dosłany pozostałym członkom Rady Ministrów w ramach tzw. konsultacji międzyresortowych.
Projekt nowej ordynacji podatkowej zawierającej przepisy ogólnego prawa podatkowego regulujące stosunki podatkowe między zobowiązanymi a organami podatkowymi. Projekt nowej ustawy opracowany został przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego w związku z koniecznością radykalnego unowocześnienia rozwiązań podatkowych dotychczas funkcjonujących. Przypomnieć trzeba, że aktualnie obowiązująca ustawa Ordynacja podatkowa weszła w życie w roku 1998 i obecnie, pomimo wielokrotnych nowelizacji nie przystaje do współczesnych wymagań prawnych. W treści uzasadnienia do projektu wskazano, że najważniejszymi przyczynami przyjęcia nowej ustawy są m.in.:
- widoczna potrzeba opracowania w nowej ordynacji takich mechanizmów, które prowadziłyby do wyważenia interesu publicznego i interesu podatnika. Należy
w nowym akcie prawnym uwzględnić zgłaszane postulaty zwiększenia ochrony pozycji podatnika w relacjach z organami podatkowymi;
- kolejnym powodem przemawiającym za przygotowaniem nowej ordynacji podatkowej jest fakt, że w obowiązującym akcie brakuje instytucji charakterystycznych dla dojrzałej kodyfikacji części ogólnej prawa podatkowego. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się potrzeba zapisania zasad ogólnych prawa podatkowego;
- potrzeba określenia praw i obowiązków podatnika w formie katalogu zawartego
w jednym akcie prawnym rangi ustawowej. Służyć to będzie poprawie relacji pomiędzy podatnikami i organami podatkowymi, które w odczuciu społecznym są złe;
- nowy akt prawny winien uwzględnić również ogromny dorobek orzeczniczy sądów w sprawach podatkowych;
- nowe regulacje winny być bardziej klarowne, stabilne a jednocześnie ułatwiające dobrowolne wykonywanie obowiązków podatkowych. W tym kontekście wnioskodawca zwraca uwagę na liczne orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące zgodności przepisów Ordynacji podatkowej z Konstytucją RP. Uchwalenie nowego aktu umożliwi wyeliminowanie obszarów niezgodności;
- to, że w obowiązującej Ordynacji podatkowej brakuje instytucji występujących
w nowoczesnych aktach tego typu. Przykładowo można wskazać uregulowania dotyczące nie władczych form rozstrzygania sporów podatkowych, nie tylko
w ramach postępowania podatkowego;
- potrzeba uchwalenia nowego aktu wynika również stąd, że ogólne prawo podatkowe musi nadążać za dynamicznymi przemianami gospodarczymi
i technicznymi. Jednym z czynników wymuszających zmiany prawne jest konieczność coraz powszechniejszego wykorzystywania środków komunikacji elektronicznej w kontaktach z podatnikiem.
Dodać należy, że opublikowany na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji projekt ustawy ma również rozwijać takie instytucje jak m.in.: prawo do informacji i wsparcia, zastosowanie środków komunikacji elektronicznej, tajemnica skarbowa, korekty deklaracji podatkowych, ustanowienie limitów w zakresie maksymalnych okresów, o które można przedłużyć okres przedawnienia zobowiązań podatkowych, doprecyzowanie przepisów regulujących kwestie nadpłaty i zwrotu podatku, utworzenie możliwości umorzenia podatku, uregulowanie w prawie podatkowym reguł opodatkowania związanych z tzw. odpowiedzialnością solidarną, wzmocnienie efektywności zasady szybkości postępowania podatkowego, odstąpienie od wszczynania postępowań w sytuacji, gdy koszty prowadzenia postępowania przewyższą wymierzaną kwotę zobowiązania. Istotnym novum ma być również wprowadzenie do postępowania podatkowego instytucji mediacji, a więc swoistego porozumienia pomiędzy stronami stosunku podatkowoprawnego.
Twórcy założeń nowej ustawy podkreślają również, że obecnie, w świetle obowiązujących przepisów postępowanie podatkowe jest jednakowe, bez zróżnicowania wartości sporu. Ponadto, postępowanie jest identyczne, bez względu na stopień skomplikowania sprawy. Nowa ustawa wprowadzić ma więc tzw. postępowanie uproszczone. Podkreśla się również, że obecnie przepisy regulujące kwestie ewidencji i identyfikacji podatników są uregulowane w odrębnym akcie prawnym, tj. w Ustawie z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Zamiarem twórców nowej ustawy jest włączenie tych przepisów do nowej Ordynacji podatkowej. Nadmienić należy, że planuje się również włączyć do centralizacji procesu wydawania interpretacji indywidualnych interpretacje podatkowe wydawane przez podatkowe organy samorządowe.
Zauważyć należy, że nowoczesny w swych założeniach projekt ustawy Ordynacja podatkowa nie przeszedł nawet konsultacji międzyresortowych, stąd też wersja projektu, która skierowana zostanie do sejmu – najprawdopodobniej jesienią br., będzie zapewne znacznie się różniła od przedstawionego kilka dni temu projektu.
