Marszałek Sejmu, w oparciu o Regulamin Sejmu, skierowała do konsultacji publicznych rządowy projekt Ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.
Co ciekawe, wspomniany projekt nie został poddany żadnym konsultacjom publicznym ani uzgodnieniom przez Radę Ministrów, co tłumaczone było koniecznością pilnego procedowania projektu. Zdaniem wnioskodawcy projektu – Ministra Finansów, projektowana ustawa ma za zadanie znowelizować treść Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz.305). Zwłaszcza stabilizująca reguła wydatkowa - tzw. SRW, ma zostać dostosowana do obecnej sytuacji pandemicznej oraz umożliwienia wspierania gospodarki w ramach przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19. Przypomnieć trzeba, że Ustawa o finansach publicznych była już nowelizowana w roku 2020 w związku z wystąpieniem pandemii. Dopuszczono wówczas czasowe zawieszenie stabilizującej reguły wydatkowej. Funkcjonuje ona w prawie krajowym od 2014 roku i wprowadzona została do polskiego porządku prawnego w następstwie implementowania tzw. unijnych ram budżetowych. Jest to ograniczenie w zakresie wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych.
Jak przypomniał Minister Finansów, zmiany wprowadzone w 2020 roku do Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku przewidują możliwość ,,zastosowania tzw. klauzuli wyjścia, jeśli rząd ogłosi stan epidemii na terenie całego kraju, a jednocześnie sytuacja gospodarcza ulegnie znacznemu pogorszeniu. Następnie, w roku budżetowym, w którym powyższe kryteria przestają być spełniane, zostaje uruchomiona tzw. klauzula powrotu, która umożliwi automatyczny, stopniowy powrót do kwoty wydatków wynikającej z pierwotnej formuły SRW w horyzoncie od 2 do 4 lat. Obecne brzmienie ustawy o finansach publicznych oraz prognozy makroekonomiczne warunkują powrót do stosowania stabilizującej reguły wydatkowej zgodnie z pierwotną formułą z art. 112aa ustawy o finansach publicznych już w drugim roku budżetowym od zawieszenia, tj. w roku 2022. W świetle aktualnych informacji o przebiegu pandemii i jej wpływie na gospodarkę, ograniczenie przyrostu wydatków wynikające ze stosowania pierwotnej formuły SRW już w przyszłym roku jest przedwczesne”.
Stąd też w projekcie przewiduje się wydłużenie klauzuli powrotu przy zachowaniu spójności z zasadami ogólnej klauzuli wyjścia i jednocześnie uproszczenie jej mechanizmu. Ponadto w ramach stabilizującej reguły finansowej, podczas realizacji klauzul wyjścia i powrotu, nie będą uwzględniane korekty mające na celu konsolidację finansów publicznych. Obecnie mechanizm SRW obejmuje:
- organy władzy publicznej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
- jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
- związki metropolitalne;
- Bankowy Fundusz Gwarancyjny;
- Narodowy Fundusz Zdrowia;
- państwowe i samorządowe jednostki budżetowe;
- fundusze utworzone, powierzone lub przekazane BFG na mocy innych ustaw;
- fundusze zarządzane przez ZUS oraz KRUS i funduszy zarządzanych przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
- Fundusz Pracy.
Stabilizująca reguła finansowa ma obejmować wszystkie pozostałe państwowe fundusze celowe (razem trzydzieści jednostek), w tym m.in.: Fundusz Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego, Fundusz Reprywatyzacji czy też Fundusz Inwestycji Kapitałowych.
Rada Ministrów planuje także wprowadzenie zmian do Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. 2016 poz. 996 z późn. zm.), które polegać mają m.in. na włączeniu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego do sektora finansów publicznych. Projektuje się również ustanowienie bardziej kazuistycznej regulacji w tej ustawie w zakresie zapewnienia większej przejrzystości finansów Funduszu. Wydłużeniu uległa kadencja członków zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Z kolei Rada Ministrów zyskać ma możliwość przeniesienia planowanych wydatków budżetowych, między częściami budżetu państwa, działami, rozdziałami i paragrafami klasyfikacji wydatków w drodze rozporządzenia.
W końcu przewiduje się również możliwość przekazania skarbowych papierów wartościowych Funduszowi Reprywatyzacji w celu umożliwienia przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom pandemii COVID-19.
