Wraz z końcem ubiegłego tygodnia Marszałek Senatu wniósł do izby poselskiej projekt Ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego. Inicjatywa ustawodawcza izby senackiej w zakresie nowelizacji Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 1575, 1578 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 11) wynika ze skierowanej do Senatu petycji indywidualnej. Zawarto w niej, że regulacje prawne w zakresie wskazania zwierząt oraz przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji, powinny mieć podstawę prawną w ustawie. Stanowisko, iż jest materia ustawowa, zyskało akceptację Senatu, stąd też w dniu 13 maja br. Senat podjął uchwałę kierującą projekt do laski marszałkowskiej w Sejmie.
Zauważyć warto, że zagadnienie tak istotne dla rolników, prowadzących gospodarstwa rolne, jak wyłączenia spod egzekucji dotyczące zwierząt i rzeczy ruchomych potrzebnych do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w obecnym stanie prawnym określone zostały w treści Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie określenia przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo, które nie podlegają egzekucji (Dz. U. poz. 1385).
Wnioskodawca, tj. izba wyższa dokonując oceny skutków regulacji precyzuje, że: ,,Art. 92 ust. 1 Konstytucji stanowi, że upoważnienie do wydania rozporządzenia ma określać organ właściwy, zakres spraw przekazanych do uregulowania, a ponadto wytyczne dotyczące treści aktu. Przepis ten formułuje jednak nie tylko wymóg szczegółowości pod względem tak podmiotowym, przedmiotowym, jak i treściowym ale determinuje również relację między ustawą a rozporządzeniem, przesądzając że to ostatnie ma służyć wykonaniu ustawy. Ustawodawca nie może wobec tego przekazywać do uregulowania w rozporządzeniu zagadnień, które powinny być unormowane na poziomie ustawowym (np. gdy chodzi o ograniczenia praw lub wolności zagwarantowanych w ustawie zasadniczej), ani tym bardziej takich, które nie mieszczą się w zakresie przedmiotowym ustawy. Wielokrotnie na ten temat wypowiadał się też Trybunał Konstytucyjny, w którego orzecznictwie można znaleźć szereg wskazówek odnośnie do wymagań stawianych upoważnieniom ustawowym oraz co do charakteru rozporządzenia jako aktu wykonawczego”.
Transpozycja regulacji prawnych dotyczących zakazu egzekucji ze zwierząt i przedmiotów należących do rolnika prowadzącego gospodarstwo z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości do Ustawy zapewni nie tylko swoiste usystematyzowanie regulacji prawnych, ale przede wszystkim wzmocni ochronę rolników prowadzących działalność gospodarczą. Ma to szczególne w znaczenie w sytuacji równoczesnego skierowania egzekucji do wszystkich nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez dłużnika.
W treści projektowanego Art. 829¹ projektu zawarto katalog zwierząt oraz przedmiotów niepodlegających egzekucji, m.in.:
- stada podstawowe zwierząt gospodarskich;
- podstawowe maszyny, narzędzia i urządzenia rolnicze, w liczbie niezbędnej do pracy w gospodarstwie;
- silosy na zboża i pasze;
- zapasy paliwa i części zamienne, niezbędne do normalnej pracy ciągnika i maszyn rolniczych, na okres niezbędny do zakończenia cyklu produkcyjnego;
- materiał siewny, zboże i inne ziemiopłody niezbędne do siewów lub sadzenia w gospodarstwie rolnym dłużnika, w ilości niezbędnej w danym roku gospodarczym;
- zaliczki na poczet dostaw produktów rolnych;
- budynki gospodarcze i grunty rolne, niezbędne do hodowli zwierząt w proporcji uzależnionej od wielkości stada podstawowego i niezbędnej nadwyżki inwentarza;
- budynki gospodarcze magazynowe, składowe, przechowalnie oraz szklarnie, tunele foliowe i inspekty do prowadzenia produkcji roślinnej w gospodarstwie rolnym wraz
z wyposażeniem.
Egzekucji dalej nie będą podlegać nadwyżki inwentarza żywego ponad stado podstawowe oraz niektóre z przedmiotów stypizowanych obecnie w treści rozporządzenia ponad ilości tam wymienione, jeżeli komornik, po zasięgnięciu opinii izby rolniczej właściwej ze względu na położenie gospodarstwa rolnego dłużnika, uzna je za niezbędne do prowadzenia tego gospodarstwa. Planuje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
