Wraz z 2020 roku, Minister Finansów skierował do kolejnego etapu prac legislacyjnych projekt Ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw.
Podstawowym celem dokonania nowelizacji czterech ustaw, tj.:
- ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, z późn. zm.);
- ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1406, z późn. zm.);
- ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1415);
- ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. poz. 695, z późn. zm.);
jest usprawnienie i unowocześnienie przepisów regulujących zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych, a także sporządzania sprawozdań finansowych. Zdaniem wnioskodawcy istnieje konieczność uwzględnienia w obecnie obowiązujących przepisach możliwości, które stwarzają dostępne aktualnie technologie informatyczne. Realizacja sprawozdań finansowych oraz prowadzenie ksiąg rachunków staje się we współczesnych czasach prostsze zarówno dla realizujących te zadania, jak i dla odbiorców.
Przypomnieć trzeba, że to właśnie ze względu na dążenie do ułatwienia dostępu do sprawozdań finansowych, Komisja Europejska wydała w grudniu 2018 roku Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/815 z dnia 17 grudnia 2018 r. uzupełniające dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu sprawozdawczego. Z powyższego aktu prawnego wynika obowiązek nałożony na emitentów (w rozumieniu Dyrektywy 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE (Dz. Urz. UE L 390 z 31.12.2004, str. 38, z późn. zm.) poprzez emitenta rozumie się: osobę prawną, utworzoną na podstawie przepisów prawa prywatnego lub publicznego, w tym także Państwo, którego papiery wartościowe dopuszczone są do obrotu na rynku regulowanym [...]) sporządzania rocznych raportów finansowych w formacie XHTML. Jednocześnie wnioskodawca wskazuje, że:
,,Nowe przepisy rozporządzenia 2019/815 mają zastosowanie do raportów rocznych zawierających sprawozdania finansowe za lata obrotowe rozpoczynające się dnia 1 stycznia 2020 r. lub później, zatem sporządzanych nie wcześniej niż na dzień bilansowy przypadający na 31 grudnia 2020 r.” Stąd też proponuje się w projekcie wprowadzenie do Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, obligu wykonywania przez emitentów sprawozdań finansowych oraz sprawozdań z ich działalności w ustandaryzowanym formacie elektronicznym vide XHTML. Projektuje się także wprowadzenie możliwości podpisywania sprawozdań finansowych jedynie przez jednego członka organu wieloosobowego, wszakże pod warunkiem złożenia przez pozostałych członków organu jednostki oświadczeń potwierdzających, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie. Odmowa złożenia oświadczenia jest równoważna z odmową podpisu i wymagać będzie zgodnie z treścią art. 1 ust. 4 lit. b projektu, pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego. Wspomniane rozwiązanie ma za zadanie ułatwić organom wieloosobowym osób prawnych realizację ich obowiązków.
W ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym Minister Finansów planuje m.in. uszczegółowienie sytuacji, w których nie dochodzić ma do naruszania tajemnicy zawodowej biegłego rewidenta czy też uszczegółowienia przepisów precyzujących realizację kontroli przeprowadzanych przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego w firmach audytorskich za ich zgodą. Przewiduje się również wprowadzenie możliwości wykonywania kontroli w firmie audytorskiej w sposób zdalny przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.
Planuje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia. Według szacunków danych przedstawionych przez Ministra Finansów, ok 270 tysięcy jednostek posiadających wieloosobowe zarządy skorzysta z planowanych ułatwień w podpisywaniu sprawozdań finansowych.
