W związku z koniecznością wydania rozporządzenia do Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2019 r. poz. 351, z późn. zm.) Minister Finansów podjął prace nad projektem Rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków.
Podstawę prawną do wydania tego aktu stanowi delegacja zawarta we wspomnianej ustawie, vide art. 81 ust. 2 pkt 8 lit. c. Zgodnie z nim Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Finansowego, określi w drodze rozporządzenia zasady tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków. Regulacje wynikające z przepisów krajowych, określające tworzenie rezerw na ryzyko adresowane są zasadniczo do banków spółdzielczych. Posługują się one polskimi standardami rachunkowości, podczas gdy banki komercyjne przygotowują sprawozdania finansowe bazując na Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej.
W ramach podjętych prac aktualnie trwają konsultacje publiczne, których uczestnikami są podmioty zrzeszające zarówno banki spółdzielcze, jak i banki komercyjne. W szczególności wymienić należy Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Spółdzielcze Systemy Ochrony obydwu banków zrzeszających banki spółdzielcze, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Bank Gospodarstwa Krajowego, Związek Banków Polskich czy też Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytowej. Termin zgłaszania uwag do projektu upływa 25 września tego roku.
Zasadnicze zmiany, jakie wnosi projekt do zasad związanych z tworzeniem rezerw na ryzyko związane z działalnością banków z tytułu posiadanych ekspozycji kredytowych dotyczą ustanowienia kolejnej kategorii ekspozycji w ramach obecnie obowiązujących zasad klasyfikacji ekspozycji bankowych. Wynika ona z odpowiedzialności ponoszonej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny za prowadzenie przymusowej restrukturyzacji banków spółdzielczych. Jak wiadomo, restrukturyzacja banków wynika z Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Fundusz ten podejmuje się wykonywania przymusowej restrukturyzacji w sytuacji jednoczesnego spełnienia wymogów określonych w ustawie o BFG, tj. gdy bank spółdzielczy był zagrożony upadłością, podjęcie przymusowej restrukturyzacji banku było konieczne w interesie publicznym oraz gdy brak był przesłanek świadczących, że ewentualne działania nadzorcze lub organów banku umożliwią we właściwym czasie eliminację zagrożenia upadłością.
Zdaniem Ministra Finansów obecnie obowiązujące przepisy związane z dokonywaniem przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny restrukturyzacji banków spółdzielczych są niewystarczające, co z kolei związane jest z możliwością stworzenia ryzyka dla całego sektora spółdzielczego. Przypomnieć należy, że obecnie funkcjonują dwa banki zrzeszające wszystkie banki spółdzielcze, co jest nie bez znaczenia dla efektywności ewentualnej restrukturyzacji z jednej strony, oraz ogólną kondycją sektora bankowości spółdzielczej z drugiej. Uwypuklić trzeba fakt, że istnieje ryzyko, iż w przypadku znacznego zaangażowania banków spółdzielczych wobec podmiotów znajdujących się w przymusowej restrukturyzacji, utworzone przez BS rezerwy celowe rzutować będą na sytuację finansową banku. To z kolei oddziaływać będzie na stabilność finansową instytucji. Zamierzeniem wnioskodawcy jest eliminacja przeszkód związanych z klasyfikowaniem ekspozycji kredytowych związanych z podmiotami będącymi w przymusowej restrukturyzacji przez banki.
W projekcie proponuje się w kontekście ekspozycji kredytowych, że: ,,w przypadku ekspozycji wobec instytucji pomostowej lub podmiotu w restrukturyzacji, wobec którego nie zastosowano instrumentów przymusowej restrukturyzacji: przejęcia przedsiębiorstwa w restrukturyzacji, wybranych albo wszystkich praw majątkowych lub zobowiązań podmiotu w restrukturyzacji lub przeniesienia przedsiębiorstwa lub wybranych praw majątkowych lub zobowiązań” klasyfikować się będzie do następujących kategorii: normalnych, pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwych i straconych. Klasyfikacja ekspozycji do trzech ostatnich z powyżej wymienionych kategorii, dokonywana ma być w oparciu o terminowość spłat bądź też w oparciu o aktualną sytuację ekonomiczno-finansową podmiotu będącego w restrukturyzacji lub tzw. instytucji pomostowej.
W kategorii ekspozycji oznaczonych wyróżnikiem normalne, podczas dokonywana klasyfikacji decydująca będzie kwestia ,,[…] terminowości spłaty (opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek w momencie powstania zobowiązania nie przekracza jednego miesiąca) oraz dostępnych informacji potwierdzających, że nie ma przesłanek do stwierdzenia, że instytucja pomostowa lub podmiot w restrukturyzacji nie spełniają wymogów w zakresie funduszy własnych, o których mowa w art. 92 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, str. 1, z późn. zm.)”.
Według szacunków wnioskodawcy, projekt oddziaływać będzie jedynie na Bankowy Fundusz Gwarancyjny, 535 banków spółdzielczych i dwa banki zrzeszające. Rozporządzenie zmieniające ma wejść w życie po upływie czternastu dni od dnia ogłoszenia.
