Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/872 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 w odniesieniu do szczególnych działań mających zapewnić nadzwyczajne tymczasowe wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) w odpowiedzi na epidemię COVID-19 w swej treści zawiera nowy art. 39b dotyczący wyjątkowego tymczasowego wsparcie dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19.
W artykule zawarto, że:
- wsparcie w ramach niniejszego działania zapewnia pomoc nadzwyczajną dla rolników i MŚP szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19, w celu zapewnienia ciągłości ich działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem warunków określonych w niniejszym artykule;
- wsparcia udziela się rolnikom, a także MŚP działającym w sektorze przetwórstwa, wprowadzania do obrotu lub rozwoju produktów rolnych objętych załącznikiem I do TFUE lub bawełny, z wyjątkiem produktów rybołówstwa. Produktem procesu produkcyjnego może być produkt nieobjęty tym załącznikiem;
- państwa członkowskie kierują wsparcie do beneficjentów najbardziej dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19 poprzez określenie w oparciu o dostępne dowody obiektywnych i niedyskryminacyjnych warunków kwalifikowalności i w przypadkach gdy dane państwo członkowskie uzna to za właściwe, kryteriów wyboru;
- wsparcie jest udzielane w formie płatności ryczałtowej, która ma zostać wypłacona do dnia 30 czerwca 2021 r., w oparciu o wnioski o wsparcie zatwierdzone przez właściwy organ do dnia 31 grudnia 2020 r. Komisja dokonuje zwrotu tej kwoty w późniejszym terminie zgodnie ze środkami budżetowymi i z zastrzeżeniem dostępności środków finansowych. Poziom płatności może być zróżnicowany w zależności od poszczególnych kategorii beneficjentów zgodnie z obiektywnymi i niedyskryminacyjnymi kryteriami;
- maksymalna kwota wsparcia nie może przekraczać 7 000 EUR na rolnika i 50 000 EUR na MŚP;
- przyznając wsparcie na podstawie niniejszego artykułu, państwa członkowskie uwzględniają wsparcie przyznane w ramach innych krajowych lub unijnych instrumentów wsparcia bądź prywatnych programów reagowania na skutki kryzysu związanego z COVID-19.
W związku z nowelizacją Rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 zaistniała niejako automatycznie konieczność dokonania zmiany w treści Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 217, z późn. zm.) Obowiązująca w dotychczasowym kształcie ustawa wprowadzająca PROW na lata 2014-2020 w swej treści nie zawierała dotychczas regulacji umożliwiającej zagwarantowania pomocy dotkniętym pandemią wirusa COVID-19 rolnikom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom. Planowana, przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, nowelizacja w postaci Ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz ustawy o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, umożliwi w ramach PROW wdrożenie działania - Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników i mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19.
Zauważyć należy, że straty w sektorze rolnym i spożywczym spowodowane wirusem przyczyniły się zwłaszcza do utraty płynności finansowej rolników. Według wnioskodawcy okresem największego nasilenia strat wśród rolników był marzec i kwiecień tego roku, co wynikało z ograniczeń w eksporcie, zamknięcia sektora usług hotelarskich czy też znacznego ograniczenia skali funkcjonowania placówek handlu detalicznego.
Kluczowym instrumentem wsparcia będzie jednorazowa płatność ryczałtowa dla rolników, która będzie przyznawana oraz wypłacana w oparciu o decyzję administracyjną wydawaną na wniosek o przyznanie pomocy będący jednocześnie wnioskiem o płatność.
Ponadto w ustawie proponuje się dokonanie zmian w Ustawie z dnia z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2017 r. poz.1853, z późn. zm.) umożliwiających złożenie wniosku o wpis producenta rolnego lub potencjalnego beneficjenta (niewpisanego do ewidencji producentów rolnych) do krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności razem z wnioskiem o przyznanie pomocy m.in. w ramach działania Wyjątkowe tymczasowe wsparcie dla rolników i mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw szczególnie dotkniętych kryzysem związanym z COVID-19. Podkreślić trzeba, że udzielanie pomocy nie będzie się wiązać z nakładaniem na przyszłych beneficjentów jakichkolwiek nowych obowiązków.
Zaznaczyć trzeba, że w związku z koniecznością jak najszybszego udzielania przedmiotowej pomocy, ustawa ma wejść w życie już z dniem ogłoszenia.
