3 czerwca 2020 roku Prezydent Rzeczypospolitej skierował do Sejmu projekt Ustawy o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19. Tego samego dnia Marszałek Sejmu skierowała projekt do pierwszego czytania na posiedzeniu plenarnym izby niższej. 4 czerwca odbyło się trzecie czytanie projektu, w głosowaniu nad całością projektu ustawy, za jej przyjęciem opowiedziała się większość posłów, bowiem aż 430. Dzień później ustawa została przekazana do Senatu. Kancelaria Prezydenta podkreśla, że intencją wnioskodawcy, tj. Prezydenta RP jest jak najszybsze wejście ustawy w życie.
Przypomnieć trzeba, że w związku z pandemią wirusa COVID-19 Prezydent skierował do Sejmu projekt ustawy, którego zasadniczymi celami są ustanowienie tzw. dodatku solidarnościowego i umożliwienie zwiększenia kwoty zasiłku dla bezrobotnych.
Istota wspomnianego dodatku polega na zapewnieniu wsparcia finansowego osobom mającym miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – tj.:
- obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej;
- osobom posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej;
- cudzoziemcom legalnie przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uprawnionym do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
które straciły źródło przychodu ze względu na sytuację gospodarczą spowodowaną kryzysem wywołanym pandemią wirusa COVID-19.
Zgodnie z ustawą dodatek solidarnościowy przysługiwać będzie osobom uprawnionym w wysokości 1400 zł za miesiąc kalendarzowy i wypłacany będzie przez okres maksymalnie trzech miesięcy. Okres pobierania dodatku solidarnościowego będzie wliczany do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych. O przyznanie dodatku solidarnościowego ubiegać się będą mogły osoby, które w tym roku kalendarzowym były objęte ubezpieczeniem społecznym z tytułu stosunku pracy przez okres minimum sześćdziesięciu dni i z którymi po dniu 15 marca 2020 r. pracodawcy rozwiązali umowy o pracę za wypowiedzeniem lub umowa których uległa rozwiązaniu z upływem czasu, na który była zawarta - tj. po dniu 15 marca 2020 r. Zaznaczyć należy, że o przyznanie tzw. dodatku solidarnościowego nie będą mogły ubiegać się osoby podlegające ubezpieczeniom społecznym lub obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, w tym dysponujący prawem do emerytury lub renty, rolnicy. Osoby uprawnione do pobierania wspomnianego dodatku nie będą mogły go łączyć z równoczesnym otrzymywaniem zasiłku dla bezrobotnego.
Wnioski o przyznanie dodatku będą składane przez osoby uprawnione do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – w terminie nie późniejszym aniżeli do końca sierpnia tego roku. Zgodnie z treścią art. 2 ust 5 Ustawy o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19, wniosek do ZUS-u zawierać będzie:
1) dane osoby uprawnionej:
- a) imię i nazwisko,
- b) numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
2) dane pracodawcy, u którego osoba uprawniona była zatrudniona:
- a) imię i nazwisko, nazwę skróconą,
- b) numer NIP, a jeżeli nie nadano tego numeru – numery PESEL i REGON;
3) oświadczenie osoby uprawnionej, o spełnieniu warunków, o których mowa w art. 2 i art. 3 ust. 1–4;
4) oświadczenie osoby uprawnionej o kwocie wypłaconego zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, o których mowa ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, za miesiąc, w którym składany jest wniosek;
5) wskazanie rachunku płatniczego osoby uprawnionej prowadzonego w kraju lub wydanego w kraju instrumentu płatniczego;
6) inne informacje niezbędne dla ustalenia prawa do dodatku solidarnościowego;
7) podpis osoby uprawnionej.
Dla przyszłych beneficjentów ustawy istotnym jest, że z racji faktu przyznania dodatku solidarnościowego, osoba uprawniona podlegać będzie ,,ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o których mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”. Ponadto, omawiany dodatek nie będzie mógł zostać opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nie będzie również mógł stać się przedmiotem potrącenia czy też egzekucji.
W ustawie proponuje się również podwyższenie wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Tym samym nowa ustawa podda nowelizacji Ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu prezydenckiego ,, proponuje się podniesienie kwoty zasiłku, o którym mowa w art. 72 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, do 1200 zł w okresie pierwszych 90 dni posiadania prawa do zasiłku. W okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku kwota zasiłku wzrośnie do 942,30 zł”.
Szacunkowa wartość środków, które będą mogły zostać wypłacone w ramach dodatku solidarnościowego jest szacowana na kwotę 1 492,8 mln zł, zaś wyższych zasiłków wypłacanych z Funduszu Pracy dla bezrobotnych w 2020 r. szacowana jest na 3 715,2 mln zł.
Najbliższe posiedzenie izby wyższej zaplanowane zostało w dniach 17-18 czerwca 2020 r. W chwili obecnej wciąż nie wiadomo, na którym posiedzeniu Senat rozpatrzy Ustawę o dodatku solidarnościowym przyznawanym w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19, która powstała w ramach inicjatywy ustawodawczej głowy państwa. Zgodnie z projektem planuje się, że wejdzie ona w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
