W mijającym tygodniu Minister Finansów przesłał do konsultacji publicznych i opiniowania międzyresortowego projekt Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sposobu, trybu oraz warunków prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Podjęcie prac nad wspomnianym aktem prawnym związane jest z dyspozycją ustawową wprowadzoną do treści art. 48a Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi. W ramach konsultacji publicznych projekt rozporządzenia przekazany został do zaopiniowania Komisji Nadzoru Finansowego, Giełdzie Papierów Wartościowych SA, Związkowi Banków Polskich, Stowarzyszeniu Emitentów Giełdowych, Związkowi Maklerów i Doradców, Polskiemu Stowarzyszeniu Inwestorów Kapitałowych, Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej czy też m.in. Izbie Domów Maklerskich.
Nowelizacja art. 48a Ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi nastąpiła w drodze wejścia w życie Ustawy z dnia 16 października 2019 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Jak wskazał expressis verbis Minister Finansów, zasadniczym celem nowelizacji art. 48a i zainicjowania prac nad projektem rozporządzenia jest dążenie do zapewnienia: ,,aby osoby wchodzące w skład zarządu i rady nadzorczej towarzystwa funduszy inwestycyjnych posiadały cechy dające rękojmię należytego wykonywania powierzonych im obowiązków i funkcji”. Według Ministra Finansów, nowe, zdecydowanie bardziej kazuistyczne regulacje prawne w większym stopniu zagwarantują skuteczniejsze, ostrożniejsze i zgodne z prawem wykonywanie zarządu towarzystwem funduszy inwestycyjnych. Umożliwi również wzrost stopnia ochrony inwestorów dokonujących inwestycji w fundusze inwestycyjne. W drodze nowelizacji planuje się zapewnienie, aby osoby, które będą wchodzić w skład organów zarządzających towarzystwami funduszy inwestycyjnych, legitymowały się nieposzlakowaną opinią i odpowiednią wiedzą.
W projekcie przewiduje się nowe zasady powoływania członków zarządu towarzystw funduszy inwestycyjnych. Podkreślić należy zwłaszcza wprowadzenie wymogu uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego na powołanie członka zarządu nadzorującego system zarządzania ryzykiem w towarzystwie. Ponadto Komisja Nadzoru Finansowego wyrażać będzie zgodę na powołanie na stanowisko członka zarządu nadzorującego podejmowanie decyzji inwestycyjnych dotyczących portfeli inwestycyjnych funduszy zarządzanych przez towarzystwo lub portfeli, w skład których wchodzić będzie minimum jeden instrument finansowy zarządzanych przez dane towarzystwo funduszy inwestycyjnych.
Zgodnie z projektem przewiduje się nałożenie szeregu obowiązków na towarzystwa funduszy inwestycyjnych, związanych z zagwarantowaniem i należytym udokumentowaniem, aby osoby wchodzące w skład zarządu albo rady nadzorczej spełniali wymogi, o których mowa w art. 42 ust. 4 ustawy, tj. aby posiadali oni: ,, […] nieposzlakowaną opinię w związku ze sprawowanymi funkcjami, wiedzę, kompetencje i doświadczenie niezbędne do skutecznego, prawidłowego i ostrożnego zarządzania towarzystwem, z uwzględnieniem zakresu, skali i złożoności prowadzonej działalności”. W § 105 projektu przewiduje się, że towarzystwo funduszy inwestycyjnych zobowiązane będzie do dokonywania ,,oceny i weryfikacji wymogów, o których mowa w art. 42 ust. 4 ustawy, zarówno w stosunku do poszczególnych osób wchodzących w skład zarządu albo rady nadzorczej, jak również do zarządu i rady nadzorczej jako organów kolegialnych. O wynikach oceny towarzystwo niezwłocznie informuje członka zarządu albo rady nadzorczej, którego ocena dotyczy”.
Zagwarantowanie efektywności tego wymogu ma zostać osiągnięte m.in. poprzez gromadzenie i weryfikowanie przez towarzystwo rozbudowanego katalogu dokumentów. W § 107 ust. 1 zaliczono do nich:
1) poświadczoną kopię dokumentu tożsamości zawierającego co najmniej imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz wizerunek;
2) oświadczenie o aktualnym adresie zamieszkania;
3) życiorys, dokumenty poświadczające wykształcenie, kwalifikacje i doświadczenie zawodowe;
4) wypis z Krajowego Rejestru Karnego wydany nie później niż 3 miesiące przed dniem dokonania oceny, a w przypadku osób, które w okresie 10 lat poprzedzających ten dzień miały miejsce zamieszkania poza Rzecząpospolitą Polską – także odpowiedni dokument wydany przez właściwe organy państw, w których osoby te miały miejsce zamieszkania w okresie 10 lat poprzedzających dzień dokonania oceny;
5) oświadczenie o toczących się lub o zakończonych ukaraniem postępowaniach administracyjnych i dyscyplinarnych przeciwko tej osobie o nałożenie kary lub innej sankcji administracyjnej;
6) oświadczenie o toczących się lub o zakończonych postępowaniach sądowych w sprawach gospodarczych, postępowaniach związanych z likwidacją, upadłością, likwidacją majątku upadłego, postępowaniem naprawczym lub postępowaniem restrukturyzacyjnym, a także informacje o zakończonych postępowaniach związanych z likwidacją, upadłością, likwidacją majątku upadłego, postępowaniem naprawczym lub postępowaniem restrukturyzacyjnym, dotyczących podmiotu, w którym osoba objęta oceną pełni albo pełniła funkcję w organie zarządzającym albo nadzorczo-kontrolnym;
7) oświadczenia o toczących się postępowaniach karnych o przestępstwo umyślne przeciwko osobie objętej oceną, z wyłączeniem przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego, lub postępowaniach w sprawie o przestępstwo skarbowe, w tym związanych z odpowiedzialnością, o której mowa w przepisach o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary;
8) oświadczenie o przypadkach odmowy uzyskania lub cofnięcia jakiegokolwiek zezwolenia albo zgody w związku z wykonywaną lub planowaną działalnością albo pełnieniem funkcji na rynku finansowym, z podaniem przyczyn;
9) oświadczenie o przypadkach ustania zatrudnienia w jakiejkolwiek formie w instytucji wykonującej działalność na rynku finansowym, z inicjatywy pracodawcy albo zleceniodawcy, z podaniem przyczyn;
10) zaświadczenie właściwych organów podatkowych o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości oraz zaświadczenie wydane przez właściwą instytucję ubezpieczeń społecznych o niezaleganiu w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne a w razie braku możliwości otrzymania zaświadczenia – oświadczenie osoby objętej oceną;
11) oświadczenie o przekazanych Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacjach o schematach podatkowych, o którym mowa w art. 86b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
W projekcie zawarto również w jaki sposób rozumieć należy wykazywanie przez osoby zasiadające w organach towarzystw inwestycyjnych szczegółowej znajomości zagadnień związanych z zakresem obowiązków, które mają być przez daną osobę wykonywane, oraz zrozumienie przez nią zasad prowadzonej przez towarzystwo działalności i ryzyka z tym związanego.
Podkreślić należy, że znaczna część regulacji zawartych w omawianym projekcie pokrywa się z treścią aktualnie obowiązującego Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banków powierniczych ( Dz. U. 2018 poz. 1111).
Projektuje się, że Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie sposobu, trybu oraz warunków prowadzenia działalności przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
