Pandemia koronawirusa to obecnie największe zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, bezpośrednio wpływa na globalna gospodarkę, w tym również na rolnictwo.
Rolnictwo europejskie.
W połowie marca apel do Komisji Europejskiej wystosowała europejska organizacja zrzeszająca rolnicze związki i organizacje spółdzielcze Copa-Cogeca, która nalegała na pilne działanie, przedsięwzięcie i wdrożenie niezbędnych środków przez władze Brukseli, które umożliwią rolnikom normalne prowadzenie działalności, zapewnią płynność w dostawach, handlu i funkcjonowaniu rynku.
Pod koniec marca odbyła się dyskusja ministrów rolnictwa krajów UE na temat wpływu pandemii COVID-19 na rolnictwo i rybołówstwo. Uczestnicy konferencji podkreślali wagę solidarności europejskiej oraz wspólnej walki z wyzwaniami spowodowanymi obecną sytuacją. Jak informuje ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi:
- Polska zgłosiła postulat o uruchomienie pełnego zestawu działań interwencyjnych na dotkniętych rynkach rolnych, w tym interwencji rynkowej na rynku wołowiny i mleka. Minister Jan Krzysztof Ardanowski uważa, że konieczne jest uruchomienie nadzwyczajnych środków wsparcia i rozszerzenie listy produktów objętych interwencją. W odniesieniu do organizacji producentów owoców i warzyw oraz programów operacyjnych należy zwiększyć pomoc UE na działania kryzysowe.
- Ponadto Polska wnioskowała o pomoc w budżecie UE – zwłaszcza uruchomienie rezerwy kryzysowej – na rekompensaty dla sektorów szczególnie dotkniętych sytuacją związaną z COVID-19. Polska zaapelowała o elastyczność w zarządzaniu środkami UE – w tym: kierowanie środków na podtrzymanie płynności finansowej gospodarstw ( finansowanie kredytów obrotowych) oraz umożliwienie jak w polityce spójności, przeznaczania niewykorzystanych środków z PROW 2014-2020 na ratowanie podmiotów sektora rolno-spożywczego.
- Polska zgłosiła do KE postulat o stosowanie maksymalnych uproszczeń we wdrażaniu pomocy kierowanej do rolnictwa i sektora.
W czasie dyskusji ministrowie pozytywnie ocenili przedstawiony przez przewodniczącą KE pakiet pomocy związany z COVID-19, a także wytyczne kontroli na granicach, w tym wniosek o tworzenie tzw. zielonych korytarzy, zapewniający szybki transport produktów przez granice.
1. Państwa członkowskie apelowały o rozwiązanie problemu z przemieszczaniem pracowników sezonowych.
- Delegacje wezwały KE do podjęcia dalszych działań - zwiększenie elastyczności wdrażania instrumentów WPR, w tym zmniejszenie liczby kontroli na miejscu, umożliwienie wypłaty wyższych zaliczek, uproszczenia procedur.
- Ministrowie zaapelowali do Komisji Europejskiej o monitorowanie sytuacji na rynkach rolnych oraz szybkie wdrażanie działań pomocowych. Wskazali, że konieczne jest wzięcie pod uwagę szerokiego zakresu instrumentów, z uwzględnieniem poszerzenia się produktów w ramach interwencji publicznej i dopłat do prywatnego przechowywania, a także rozwiązanie wykorzystania rezerwy kryzysowej.
Komisarz Janusz Wojciechowski zapewnił, że KE szczegółowo analizuje przedstawione postulaty. KE jest otwarta na zmiany w PROW, które pozwolą spożytkować niewykorzystane środki na wsparcie dla rolników dotkniętych przez pandemię. KE zapowiedziała także przygotowanie wytycznych dotyczących przepływu pracowników sezonowych.
Sytuacja w Polsce.
W związku z sytuacją kryzysową również zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się z apelem do Ministra Rolnictwa o podjęcie działań legislacyjnych zmierzającym do objęcia pakietem pomocy również rolników i ich rodzin: poprzez:
- Wprowadzenie dodatkowego zasiłku opiekuńczego w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola dla pracującego rodzica dzieci w wieku do 8 lat ubezpieczonego w KRUS,
- Odraczanie przez banki spłaty rat kredytów do 6 miesięcy,
- Przyspieszenie wypłaty zaległych płatności obszarowych za 2019 r., pomocy de minimis ( materiał siewny, pomoc suszowa),
- Odroczenie płatności na ubezpieczenie społeczne KRUS,
- Objęcie specjalnym nadzorem skupu i cen płodów rolnych,
- Nakładanie kar na przedsiębiorców niezasadnie zawyżających ceny płodów rolnych, oraz niezbędnych środków i narzędzi do produkcji rolnej.
Mając na względzie dobro rolników, Zarząd KRIR zwrócił się do MRiRW o niezwłoczne podjęcie działań. Bezpieczeństwo żywnościowe w obecnym czasie nabrało zdecydowanie nowego wymiaru i wszyscy poczuli, jak istotny jest to aspekt.
