Pod koniec zeszłego tygodnia Senat uchwalił Ustawę z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. 17 stycznia b.r. uchwalona przez drugą izbę ustawa, została skierowana uchwałą do izby poselskiej.
Zasadniczym celem nowej ustawy będzie umożliwienie skuteczniejszego przeciwdziałania chorobom zakaźnym zwierząt – ze szczególnym uwzględnieniem zwalczania afrykańskiego pomoru świń. Zdaniem ustawodawcy, istnieje konieczność redukcji populacji dzików na obszarze Polski. Tym samym, ustawodawca jest zobligowany do precyzyjnej regulacji tzw. odstrzału sanitarnego.
Z chwilą, gdy ustawa zostanie podpisana przez Prezydenta i ogłoszona, zarządcy i dzierżawcy obwodów łowieckich uzyskają możliwość wystąpienia do służb, straży i innych organów administracji publicznej o udzielenie pomocy, jeśli taka będzie konieczna do zwalczania wspomnianych chorób. Swoistym novum ustawowym będzie możliwość tworzenia doraźnych grup zadaniowych spośród członków służb państwowych (vide Policja, Straż Graniczna lub PSP), którzy posiadają uprawnienia do wykonywania polowania. Grupy te będą mogły dokonywać odstrzału sanitarnego.
Zauważyć trzeba, że wspomniana ustawa reguluje również zagadnienie budowy niecek dezynfekcyjnych (ich budowa będzie zwolniona z konieczności uzyskiwania pozwoleń na budowę) oraz nowe obowiązki skierowane do zarządców dróg publicznych – zwłaszcza konieczność budowy ogrodzeń i innych zabezpieczeń. Wykonywanie tych obowiązków będzie zawarowane administracyjnymi karami pieniężnymi.
Nowelizacji poddane zostaną również przepisy karne, zwłaszcza w art. 52 Ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo Łowieckie (Dz. U. 2020 poz. 67), w którym ustawodawca stypizował nowy typ przestępstwa. Jest nim celowe utrudnianie lub uniemożliwianie polowania. Będzie ono podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Z kolei nieprzestrzeganie zasad bioasekuracji podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem pozyskanej zwierzyny będzie traktowane jako wykroczenie.
Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Zwrócić należy uwagę, że w treści art. 42 ust. 10b Ustawy z dnia 20 grudnia 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, wskazano expressis verbis, że ,,Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, zasady bioasekuracji, jakie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego niektórych gatunków zwierząt łownych oraz przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem pozyskanej zwierzyny, mając na względzie zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych zwierząt za pośrednictwem odstrzelonych zwierząt łownych lub ich części, lub osób uprawnionych do wykonywania polowania lub w wyniku czynności wykonywanych przez te osoby”.
Stąd też 23 stycznia Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zainicjował konsultacje społeczne oraz uzgodnienia międzyresortowe projektu Rozporządzenia w sprawie zasad bioasekuracji podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz wykonywania czynności związanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego z gatunku dzik. Zwraca uwagę niezwykle krótki termin uzgodnień prowadzonych z podmiotami zewnętrznymi, co wnioskodawca tłumaczy koniecznością szybkiego wdrożenia zasad bioasekuracji. Podkreślić warto, że wydanie wspomnianego rozporządzenia jest kluczowe dla efektywnego zwalczania wirusa afrykańskiego pomoru świń, który charakteryzuje się wysoką odpornością zarówno na wpływ czynników chemicznych, jak i środowiskowych.
W uzasadnieniu do projektu, wnioskodawca podkreśla, że: ,,niezwykle istotne jest aby myśliwi podczas wykonywania polowań oraz odstrzału sanitarnego oraz wykonywania czynności związanych z zagospodarowaniem upolowanej zwierzyny stosowali się do określonych w przedmiotowym rozporządzeniu zasad bioasekuracji, w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby”.
W § 1 projektu rozporządzenia proponuje się ustanowienie następujących obowiązków, na obszarach objętych zakazami związanymi z występowaniem afrykańskiego pomoru świń:
1) podczas polowania lub ostrzału sanitarnego dzików używa się:
- a) oczyszczonego i odkażonego sprzętu oraz obuwia,
- b) odzieży poddanej procesowi mającemu na celu inaktywację wirusa;
2) podczas wykonywania czynności związanych z zagospodarowaniem pozyskanej zwierzyny należy:
- a) zachować zasady higieny niezbędne do ograniczenia ryzyka szarzenia się choroby, w szczególności myć i odkażać ręce oraz obuwie,
- b) dokonać patroszenia odstrzelonych dzików na powierzchni nadającej się do mycia i odkażania lub materiale nieprzepuszczalnym, który po wykorzystaniu zostanie unieszkodliwiony,
- c) przeprowadzić odkażanie miejsca patroszenia oraz innych miejsc zanieczyszczonych krwią, wydzielinami lub wydalinami dzika,
- d) transportować odstrzelonego dzika wraz ze wszystkimi jego częściami, w tym narządami wewnętrznymi, w szczelnych pojemnikach lub workach.
- e) dokonać czyszczenia i odkażenia przedmiotów, które mogą spowodować szerzenie się choroby, w tym narzędzi i noży używanych podczas patroszenia,
- f) przeprowadzić mycie i odkażanie środka transportu oraz pojemników, w których znajdowały się odstrzelone dziki lub ich części po każdym transporcie.
- Tusze i wszystkie części ciała odstrzelonych dzików przechowuje się w sposób zapobiegający bezpośredniemu kontaktowi z tuszami i częściami ciała pozostałych gatunków zwierząt łownych.
- Czynności odkażania miejsc patroszenia oraz innych miejsc zanieczyszczonych krwią, wydzielinami lub wydalinami dzika są prowadzone przy użyciu produktów biobójczych dopuszczonych do obrotu na podstawie ustawy z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2231) w sposób zapewniający skuteczną dezynfekcję.
Warto dodać, że według szacunków Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, nowe zasady bioasekuracji związane z pomorem świń, oddziaływać będą na ponad 120 tys. Polskich myśliwych, jak również na wszystkich wojewódzkich i powiatowych lekarzy weterynarii.
Projektuje się, że rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
