W połowie tego miesiąca Prezydent podpisał dwie ustawy istotne z punktu widzenia gospodarki, tj. Ustawę z dnia 11 września 2019 r. Prawo Zamówień Publicznych oraz Ustawę z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo Zamówień Publicznych.
Wspomniana ustawa Prawo Zamówień Publicznych podpisana przez Prezydenta 14 października br. zastąpi obecnie obowiązującą ustawę Prawo Zamówień Publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. 2019 poz. 1843). Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę ‒ Prawo zamówień publicznych, nowa ustawa Prawo Zamówień Publicznych wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.
Już na wstępie skonstatować należy, że zgodnie z zasadami dobrej legislacji ustawodawca zdecydował się na umieszczenie przepisów wprowadzających nowe prawo zamówień publicznych w odrębnym akcie prawnym. W akcie zawarto liczne przepisy intertemporalne. To umożliwiło uczynienie ustawy Prawo Zamówień Publicznych bardziej przejrzystą i zwartą. Zwrócić należy uwagę, że nowa Ustawa Prawo Zamówień Publicznych jest i bez tego obszernym aktem prawnym, liczy bowiem aż 623 artykułów tworzących 13 działów. Wraz z wejściem w życie nowego prawa zamówień publicznych zaistniała również po stronie ustawodawcy znowelizowania aż osiemdziesięciu jeden ustaw. Wspomniana nowelizacja dotyczy zarówno zmian polegających na aktualizacji odesłań pomiędzy aktami prawnymi, jak i zmian uchylających wyłączenia stosowania ustawy.
Podkreślić trzeba, że zasadniczym powodem przyjęcia nowego prawa zamówień publicznych był według wnioskodawcy, tj. Ministra Przedsiębiorczości i Technologii zamiar: kompleksowego uregulowania materii zamówień publicznych stanowiących umowy o charakterze odpłatnym zawierane pomiędzy zamawiającymi i wykonawcami, których przedmiotem są roboty budowlane, usługi lub dostawy. Już na etapie prac legislacyjnych, wskazywano, że dotychczas obowiązujące przepisy prawa zamówień publicznych w części się poważnie zdezaktualizowały, co z kolei wynika z faktu zmiany obowiązujących przepisów prawa zawartych w innych aktach normatywnych, jak i przemian realiów gospodarczych w Polsce. Co ciekawe, nowa Ustawa Prawo Zamówień Publicznych, która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2021 r., jest aktem prawnym obszerniejszym od obecnie obowiązującej ustawy z 29 stycznia 2004.
Do nowych rozwiązań wprowadzonych do prawa zamówień publicznych zaliczyć należy m. in.: wprowadzenie katalogu zakazanych postanowień umowy, wprowadzenie jednego sądu właściwego dla zamówień publicznych – będzie to sąd zamówień publicznych, tj. Sąd Okręgowy w Warszawie, liczne odesłania do przepisów Kodeksu cywilnego w sprawach nie poddanych regulacji w ustawie, usystematyzowanie przesłanek wykluczenia z postępowania, uproszczenie procedury w postępowaniach w zakresie zamówień publicznych poniżej i powyżej progów unijnych. Novum stanowi wprowadzenie do PZP zasady efektywności. Ustanowiono obowiązek przeprowadzenia wcześniejszej analizy, która poprzedzać ma wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia. Istotnym dla bezpieczeństwa wykonawców jest ustanowienie obowiązku wypłaty zaliczek lub częściowych płatności w umowach, których czas trwania określony został na ponad dwanaście miesięcy. Ponadto, w celu zwiększenia efektywności wydatkowania środków publicznych ustanowiono w ustawie możliwość dokonywania tzw. ewaluacji zrealizowanych umów, tj. działań służących poprawie procesu zakupowego w przyszłości.
Zwrócić należy uwagę również na położenie nacisku na znaczenie dialogu z wykonawcą, jak i umieszczenie w jednej ustawie unormowań dotyczących zarówno zamówień obronnych, klasycznych oraz sektorowych. W zamyśle ustawodawcy, ustawa Prawo Zamówień Publicznych ma stać się: podstawą do stworzenia polityki zakupowej państwa, która będzie narzędziem do realizacji polityki gospodarczej państwa. W celu usprawnienie procesu zamówień publicznych, nowy akt prawny wprowadza konieczność publikacji ogłoszeń o zamówieniach o wartości poniżej progów unijnych w Biuletynie Zamówień Publicznych, zaś ogłoszeń o wartości równej lub powyżej tych progów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. W końcu, nie bez znaczenia dla efektywności systemu zamówień publicznych jest zwiększenie roli Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych w opracowywaniu zasad tzw. dobrych praktyk w zamówieniach publicznych.
