W dniu 28 października br. kończy się wyznaczony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi termin zgłaszania uwag w ramach uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania projektu Ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz niektórych innych ustaw.
Zasadniczym celem podjęcia prac nad projektem jest poddanie nowelizacji Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Już na wstępie uwagę zwraca podjęcie szerokich konsultacji publicznych nad projektem. Bierze w nich udział ponad pięćdziesiąt izb, rad, federacji i związków związanych zasadniczo z polskim sektorem rolnym.
Jednym z powodów podjęcia prac legislacyjnych jest zamiar wprowadzenia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 działania ,,dobrostan zwierząt”. Podstawę prawną do jego wprowadzenia stanowi Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich EFRROW i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005. Art. 33 Rozporządzenia nr 1305/2013 wprowadza następujące regulacje dobrostanu zwierząt:
- Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt w ramach tego działania udziela się rolnikom, którzy dobrowolnie podejmują się przeprowadzenia operacji obejmujących jedno lub większą liczbę zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt i którzy są rolnikami aktywnymi zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013.
- Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt obejmują jedynie te zobowiązania, które wykraczają poza odpowiednie obowiązkowe normy ustanowione zgodnie z tytułem VI rozdział I rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 oraz inne odpowiednie obowiązkowe wymogi. Te odpowiednie wymogi określa się w programie.
Te zobowiązania podejmowane są na okres od jednego do siedmiu lat z możliwością przedłużenia.
- Płatności przyznaje się corocznie i rekompensują one rolnikom całość lub część dodatkowych kosztów i dochodów utraconych w wyniku podjętego zobowiązania. W razie konieczności, płatności te mogą również obejmować koszty transakcyjne do wartości maksymalnie 20 % premii wypłaconej z tytułu zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt. Wsparcie ogranicza się do wysokości maksymalnej kwoty określonej w załączniku II.
- W celu zapewnienia, aby zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt były zgodne z ogólną polityką unijną w tej dziedzinie, Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 83 dotyczących określenia obszarów, na których zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt mają przewidywać bardziej rygorystyczne normy w zakresie metod produkcji.
Dzięki temu działaniu polscy rolnicy mają uzyskać coroczne wsparcie finansowe związane z prowadzeniem zobowiązań dotyczących dobrostanu zwierząt. Zwrócić należy jednocześnie uwagę, że warunkiem sine qua non do uzyskania wsparcia finansowego jest bycie tzw. rolnikiem aktywnym zawodowo w rozumieniu art. 9 Rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 1307/2013. Celem prowadzenia działań dotyczących dobrostanu zwierząt jest – jak wskazano w tekście uzasadnienia do projektu: ,,realizacja potrzeb behawioralnych [zwierząt] a tym samym lepsze ich samopoczucie i zdrowie. Wdrożenie tego działania stanowi odpowiedź na rosnące oczekiwania społeczne w zakresie warunków utrzymania zwierząt.” W projekcie nowelizacji przewiduje się również ustanowienie procedury administracyjnej związanej z przyznawaniem pomocy finansowej związanej z powyższym działaniem. W projekcie przewiduje się również że wnioski o przyznanie pomocy składane będą na formularzach opracowanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Jak wskazano w tytule projektu aktu nowelizującego, zmiany mają również zostać wprowadzone w innych aktach prawnych rangi ustawowej. W Ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności ( Dz. U. 2017 poz. 1853 ) przewiduje się możliwość złożenia wniosku o wpis producenta rolnego lub pozostającego poza ewidencją producentów rolnych tzw. potencjalnego beneficjenta do krajowego systemu ewidencji producentów. Wnioskodawca uwzględnił również propozycję wprowadzenia zmian do ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. 2018 poz. 1312), której istotą jest usprawnienie procedury administracyjnej. Planuje się umożliwienie wystąpienia o przyznanie pomocy związanej z działaniem dotyczącym dobrostanu zwierząt wraz z jednoczesnym wystąpieniem o płatności obszarowe i płatności bezpośrednie. Zmiany o charakterze dostosowawczym wprowadzone mają zostać również do Ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia procesu wydatkowania środków finansowych w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz w ramach działań objętych zintegrowanym systemem zarządzania i kontroli.
Zgodnie z intencją wnioskodawcy, tj. Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, przewidywany termin wejścia ustawy nowelizującej w życie określony został na 14 dni od daty ogłoszenia.
