Wraz z początkiem sierpnia br. Minister Finansów zainicjował kolejny etap prac nad projektem Ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Jej celem jest ustanowienie stałego zwolnienia od podatku umów sprzedaży i zamiany walut wirtualnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 Ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1115). Minister Finansów wyznaczył termin zakończenia uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania projektu ustawy przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji na 14 sierpnia.
W chwili obecnej zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150, z późn. zm.) podatkowi od wspomnianych czynności podlegają umowy sprzedaży i zamiany, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy i prawa majątkowe. Jednym z celów przytoczonej ustawy jest ustanowienie regulacji dostosowawczych do przepisów Kodeksu cywilnego.
Przypomnieć należy, że dotychczas Minister Finansów ustanawiał zwolnienie umów sprzedaży i zamiany walut wirtualnych od podatku od czynności cywilnoprawnych w drodze rozwiązań tymczasowych, tj. wydawania rozporządzeń Ministra Finansów. Te wszakże, stanowiły rozwiązania tymczasowe. Przykładowo, 11 lipca 2018 r. Minister Finansów wydał Rozporządzenie z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży lub zamiany walut wirtualnych (Dz. U. poz. 1346, z późn. zm.). Ustanawiało ono zaniechanie poboru podatku, o którym tu mowa, do dnia 30 czerwca 2019 r. Z tego też powodu, Minister wydał kolejne rozporządzenie nowelizujące, tj. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej (Dz. U. 2019 poz. 1184). Na mocy ostatniego aktu prawnego, zaniechanie poboru podatku zostało przedłużone do dnia 31 grudnia tego roku.
W uzasadnieniu do projektu ustawy Minister Finansów podkreśla specyfikę obrotu walutami wirtualnymi. Zdaniem wnioskodawcy zmiany w przepisach prawa odbywają się ze zbyt dużym opóźnieniem w stosunku do realiów obrotu gospodarczego. Co więcej, podstawę do wzajemnej wymiany walut wirtualnych stanowi zdecentralizowana, rozproszona baza danych, bazująca na aż sześćset systemach walut wirtualnych. Ich przekazywanie i sprzedawanie odbywa się drogą elektroniczną. To z kolei, siłą rzeczą czyni ustalenie statusu podatkowego zbywcy niemożliwym, uniemożliwiając rozstrzygnięcie o obciążeniu danej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Z anonimowości stron transakcji wynika ponadto brak możliwości ustalenia statusu podatkowego zbywcy, stanowiąc tym samym okoliczność rozstrzygającą o braku możliwości obciążenia transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W myśl art. 2 pkt 4 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wspomnianemu podatkowi temu nie podlegają umowy sprzedaży i zamiany, w zakresie w jakim opodatkowane są podatkiem od towarów i usług lub jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania danej czynności.
W uzasadnieniu do projektu wnioskodawca podkreśla, że: ,, W przypadku transakcji mających za przedmiot waluty wirtualne, niejednoznaczna jest także kwestia miejsca wykonywania prawa majątkowego, które istotne jest z punktu widzenia przepisów Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ze względu na zakres terytorialny jej działania. Podatkowi podlegają, bowiem czynności cywilnoprawne, których przedmiotem są prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP, a w przypadku gdy prawa majątkowe wykonywane są za granicą – czynności podlegają opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy spełnione są łącznie dwa warunki – nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna dokonywana jest na terytorium RP. Nie jest też oczywiste, gdzie w przypadku obrotu walutą wirtualną dochodzi do dokonania czynności cywilnoprawnej”.
Wspomniana powyżej specyfika obrotu walutami wirtualnymi, której znakiem szczególnym jest m.in. zawieranie przez ten sam podmiot wielu transakcji kupna – sprzedaży w bardzo krótkim czasie, obecnie czyni niemożliwym racjonalne nałożenie obowiązku zapłaty z jednoczesnym zapewnieniem, że wysokość podatku nie przekroczy zainwestowanych przez podatnika środków. Doprecyzować należy, że wnioskodawca w projekcie ustawy odwołał się do definicji walut wirtualnych zawartej w Ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 r. poz. 1115).
Zgodnie z art. 2 ust. 2 pkt. 26 za waluty wirtualne, rozumie się:
,,cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:
a)prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,
b)międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,
c)pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o usługach płatniczych,
d)instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi,
e)wekslem lub czekiem
– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego”.
Ustawa odnosić się ma do czynności cywilnoprawnych, które będą dokonane od 1 stycznia 2020 r. Umożliwi to zachowanie ciągłości w nieobciążaniu podatkiem umów sprzedaży i zamiany walut wirtualnych.
Zgodnie z projektem, ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.
