W drugiej połowie maja b.r. Minister Finansów opublikował, na stronie Rządowego Centrum Legislacji, projekt Ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
W chwili obecnej trwają konsultacje publiczne wspomnianego dokumentu oraz opiniowane projektu aktu prawnego. Podkreślić należy, że w procesie opiniowania projektu ustawy udział biorą m.in. Szef Krajowej Administracji Skarbowej, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej oraz dyrektorzy Izb Administracji Skarbowej z poszczególnych województw. Ten etap prac nad projektem ustawy zakończyć się ma dnia 6 czerwca.
Proponuje się, że przedmiotowy projekt wprowadzi zmiany do Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.), tzw. „ustawą o VAT” jak również do Ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187, z późn. zm.). Dodatkowo projekt wprowadza zmiany w ustawach: z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1036, z późn. zm.), z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1958, z późn. zm.), oraz z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1044, z późn. zm.)
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, zasadniczym celem proponowanych zmian jest zastąpienie obowiązujących obecnie szczególnych rozwiązań rozliczania podatku VAT, czyli tzw. odwrotnego obciążenia oraz odpowiedzialności podatkowej nabywcy stosowanym obligatoryjnie mechanizmem podzielonej płatności (tzw. MPP). Obligatoryjna forma MPP stosowana będzie odnośnie dostaw towarów i świadczenia usług, które zasadniczo objęte są obecnie reżimem odwrotnego obciążenia oraz dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej. Przypomnieć należy, że tzw. mechanizm podzielonej płatności nazywany inaczej mechanizmem split payment, jest sposobem realizacji za otrzymaną fakturę, w którym przedsiębiorca będący nabywcą towaru lub usługi za pomocą jednego przelewu może dokonać zapłaty na dwa rachunki bankowe sprzedawcy. Tym samym może dokonać przelewu na ,,tradycyjny” rachunek rozliczeniowy wystawcy faktury na którym zostanie zaksięgowana kwota stanowiąca wartość sprzedaży netto oraz na specjalny rachunek wystawcy faktury (Rachunek VAT). Tam zostanie zaksięgowana kwota stanowiąca podatek. Dodać trzeba, że mechanizm podzielonej płatności funkcjonuje w Polsce, jako dobrowolna metoda regulowania płatności od lipca 2018 r.
Zdaniem Ministra Finansów, funkcjonujące w chwili obecnej regulacje, które zostały ustanowione w celu zdiagnozowania oszustw w wybranych branżach, tj. odwrócone obciążenie oraz odpowiedzialność solidarna, z perspektywy czasu okazują się niewystarczającymi środkami prawnymi w walce o zabezpieczenie i podniesienie wpływów z podatku VAT. Jak wskazał wprost wnioskodawca: Analiza dłuższego funkcjonowania odwróconego obciążenia stosowanego na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wykazała, że co prawda mechanizm ten nastawiony jest na eliminację oszustw, szczególnie typu karuzelowego, to w dłuższej perspektywie sam w sobie może być przyczyną powstawania nieprawidłowości nowego rodzaju i w efekcie rozrostu szarej strefy. Mechanizm ten może być wręcz wykorzystywany do dokonywania oszustw. Dotyczy to przede wszystkim tych towarów, objętych odwróconym obciążeniem, które mogą stanowić dobro konsumpcyjne i spełniają warunki do zastosowania wobec niego odwróconego obciążenia. […]
Obligatoryjna forma tzw. mechanizmu podzielonej płatności będzie więc stosowana w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które zasadniczo objęte są obecnie reżimem odwrotnego obciążenia oraz dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej.
Do najistotniejszych zmian, proponowanych w treści projektu Ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw zaliczyć trzeba:
- sankcje dla nabywców, który pomimo obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT w mechanizmie podzielonej płatności uregulują te kwoty w inny sposób;
- obligatoryjne stosowanie mechanizmu podzielonej płatności, którą mają zostać objęte płatności dotyczące faktur dokumentujących transakcje dokonane pomiędzy podatnikami, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty. Transakcje opiewające na kwoty poniżej 15 000 zł podlegałyby natomiast rozliczaniu na ogólnych zasadach;
- dodanie załącznika w którym określi się z chwilą wejścia ustawy w życie, towary i usługi, dla których transakcje z ich udziałem objęte będą obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności;
- dodanie do katalogu informacji, które zawierać winna faktura, specjalnego oznaczenia w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”;
- ustanowienie sankcji za brak umieszczenia powyżej wskazanego oznaczenia przy dokonywaniu takiej transakcji;
- podatnicy, którzy mimo obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności nie zastosują tej formy rozliczenia, mają ponieść wskazane konsekwencje.
Projektuje się wprowadzenie wspomnianych konsekwencji, zarówno na gruncie podatku VAT jak i podatku dochodowego, tj. sankcji w podatku VAT, jak też braku możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części (lub zmniejszenia wysokości kosztów), w jakiej płatność dotycząca transakcji powyżej 15 000 zł obejmująca towary lub usługi objęte obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności została dokonana w inny sposób niż mechanizm podzielonej płatności;
- projekt jednoznacznie umożliwi zwolnienie z opłaty skarbowej w wysokości 30 zł wniosków składanych przez podatników o wyrażenie zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT rachunek rozliczeniowy podatnika;
- podatnicy nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na obszarze Polski, objęci mieli by być rekompensatami. Te polegać mają na zwrocie kosztów obsługi rachunku rozliczeniowego oraz prowadzonego dla niego rachunku VAT.
W projekcie Ministra Finansów wskazano, że ustawa co do zasady ma wejść w życie z dniem 1 września 2019 r.
