„Mazowsze to region (…) konkurencyjny, innowacyjny z wysokim wzrostem gospodarczym…”
Tak zaczyna się wizja zawarta w Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku.
Nowo powstałe województwo mazowieckie zostało utworzone 1 stycznia 1999 roku. W tym roku obchodzimy jubileusz 20 - lecia samorządów powiatowych i województw.
To ważny moment. Warto się na chwilę zatrzymać i podsumować to, co udało nam się osiągnąć, a także zastanawiać się, jakie Mazowsze chcielibyśmy widzieć za kolejnych dziesięć lat.
Mazowsze jest zdecydowanym liderem wśród polskich województw, co czwarta złotówka wytworzona w ramach PKB pochodzi z Mazowsza, co piąty polski student i co trzeci słuchacz studiów podyplomowych kształcą się na mazowieckiej uczelni. 40% największych polskich firm zlokalizowanych jest na Mazowszu.
- Procesy demograficzne. Na tle wyludniającej się Polski województwo mazowieckie jest wyjątkiem. Jego mieszkańców wciąż przybywa. Najgęściej zaludnionym powiatem w regionie jest m.st. Warszawa ( 3391 os/km2). Szczególnie duży wzrost udziału ludności wiejskiej obserwujemy w powiatach położonych wokół największych miast: legionowskim, piaseczyńskim, grodziskim i pruszkowskim ( zlokalizowane w sąsiedztwie Warszawy), czy też w powiecie radomskim. Jest to wyraz postępującego procesu przenoszenia się ludności poza granice miast. Główną przyczyną tego zjawiska są niższe ceny gruntów podmiejskich. Ciągle rozwija się sieć transportu publicznego. Według prognozy demograficznej GUS na rok 2050 Warszawa pozostanie największym miastem w Polsce. Proces starzenia się społeczeństwa w województwie mazowieckim będzie przebiegał łagodniej niż w innych częściach kraju. Przede wszystkim ze względu na chętnie przybywających do Mazowsza ludzi młodych, którzy wybierają ten region na swoje nowe miejsce do życia.
- Poziom rozwoju i jego zróżnicowanie. Mazowsze to najzamożniejszy region Polski, jeśli weźmiemy pod uwagę poziom PKB w przeliczeniu na mieszkańca. To także jeden z kilku najbardziej dynamicznie rozwijających się regionów Europy w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Wyższy poziom PKB przekłada się na wyższe zarobki i wyższe dochody osobiste mieszkańców. Niższy niż przeciętny w Polsce jest tu także poziom bezrobocia. Ale ta pozycja na tle kraju zmieniała się. Sytuacja zmieniła się w 2010 r., kiedy na pierwsze miejsce w tej klasyfikacji wysunęła się Wielkopolska. W tej chwili Mazowsze zajmuje czwarte miejsce – liczba poszukujących pracy jest nieco niższa w Wielkopolsce, na Śląsku i w Małopolsce.
- Zróżnicowanie wewnątrzwojewódzkie. Mazowsze to najsilniej zróżnicowane pod względem poziomu rozwoju gospodarczego województwo w kraju. Korzystnie wyróżnia się przede wszystkim Warszawa a także podregion płocki. Podregiony warszawski wschodni i siedlecki charakteryzuje się poziomem rozwoju zbliżonym do przeciętnego w kraju, jednak ciechanowski, ostrołęcki i radomski jest ponad dwukrotnie niższy niż średnia województwa. Podobne zróżnicowanie odnosi się do poziomu wynagrodzeń.
- Struktura gospodarki Mazowsza. Korzystna pozycja gospodarcza Mazowsza powiązana jest m.in. z dominacją usług rynkowych w strukturze gospodarki. Przede wszystkim chodzi tu o rozbudowaną bardziej niż w innych częściach kraju działalność w zakresie usług wyższego rzędu, takich jak: pośrednictwo finansowe, obsługa nieruchomości i firm oraz działalność naukowo-badawcza i edukacyjna na poziomie szkół wyższych.
- Rolnictwo Mazowsza. Jeśli wyjedziemy poza aglomerację warszawską, bez trudu zauważymy, że w gospodarce Mazowsza bardzo dużą rolę odgrywa rolnictwo ( w tym szczególnie sadownictwo). Tereny wiejskie zajmują ok. 80% powierzchni województwa. Zamieszkuje je jedna czwarta ludności regionu. Województwo mazowieckie plasuje się także na pierwszym miejscu w Polsce pod względem ilości produkowanego mleka krowiego ( zaraz po nim jest województwo podlaskie, a następnie wielkopolskie). Najwięcej krów hoduje się w powiecie ostrołęckim (ok.15% wszystkich krów Mazowsza).
- W kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Na Mazowszu są zarejestrowane firmy, w których zainwestowano ok. 47% kapitału zagranicznego. Firmy zagraniczne szczególnie zwracają uwagę na odpowiednie powierzchnie biurowe, dogodne połączenia komunikacyjne i podaż wysoko kwalifikowanej siły roboczej, a te warunki stolica spełnia lepiej niż większość innych miast w Polsce. Współpraca podmiotów gospodarczych z instytucjami otoczenia biznesu pozwoliła utworzyć na Mazowszu 13 klastrów, które skupiły 608 przedsiębiorstw. Klastry, czyli sieci współpracujących ze sobą firm, są skupione wokół następujących branż: ICT, usługi dla biznesu, budownictwo, farmacja i kosmetyki, energetyka, fotonika i optoelektronika, biotechnologia, odnawialne źródła energii (OZE), przemysł chemiczny, geodezja.
- Wykorzystanie funduszy unijnych. Łącznie w programach na lata 2004-2006 i 2007-2014 projekty realizowane na Mazowszu dostały dotacje z funduszy unijnych przekraczające 36 mld zł.
- Kultura. Województwo mazowieckie wyróżnia się na kulturalnej mapie Polski. Należy do krajowej czołówki regionów o największej liczbie zabytków i najbogatszej ofercie instytucji kultury znajdujących się zarówno w stolicy, jak i w innych częściach województwa. Z tej bogatej oferty coraz chętniej korzystają nie tylko jego mieszkańcy, lecz także turyści.
- Ochrona zdrowia. Województwo mazowieckie charakteryzuje się relatywnie młodą strukturą ludności, choć podlegającą procesowi starzenia. Województwo mazowieckie na tle innych polskich regionów charakteryzuje się relatywnie wysoką dostępnością personelu medycznego.
- Edukacja. Kapitał ludzki to jeden z podstawowych czynników wpływających na poziom zamożności społeczeństwa oraz rozwój gospodarczy kraju lub regionu. Dla rozwoju społeczno - gospodarczego istotna jest jednak zarówno wielkość siły roboczej, jak i jej jakość: poziom wykształcenia, kwalifikacje i umiejętności. Województwo mazowieckie charakteryzuje się wysokim udziałem ludności z wykształceniem wyższym. Cechą charakterystyczną województwa jest silna koncentracja potencjału akademickiego w Warszawie. Oprócz Warszawy ośrodki akademickiej są także: w Radomiu, Siedlcach i Płocku. Z drugiej strony Mazowsze to także bardzo silnie rozwinięty rynek szkolnictwa niepublicznego, np.: Akademia Leona Koźmińskiego, SWPS, Uczelnia Łazarskiego, Polsko-Japońska Akademia Technik Komputerowych. Niestety, o ile w kraju pozycja mazowieckich uczelni jest niezagrożona i stabilna, o tyle już nieco mniejszym uznaniem cieszą się one w skali międzynarodowej.
- Współpraca samorządów. Samorządy powinny ze sobą współpracować, jeśli chcą skutecznie realizować potrzeby mieszkańców. Gminy, powiaty i samorząd województwa mogą się umawiać – za pomocą kontraktów, porozumień czy przez tworzenie wspólnych organizacji, że będą wykonywały różne zadania razem. Wpływa to na obniżenie kosztów, np. budowa wspólnej oczyszczalni ścieków itp.
Mazowsze to przede wszystkim mała ojczyzna ponad 5 mln osób, w różnym wieku, o różnym wykształceniu, różnych problemach i oczekiwaniach. Tych, którzy mieszkają w Warszawie, i tych, którzy związani są z mazowiecką wsią; żyjących tu od pokoleń, ale i takich, którzy przyjechali tu stosunkowo niedawno. To ich miejsce do życia, edukacji, pracy, realizacji codziennych potrzeb oraz wypoczynku.
