W br. mija 15 lat od przyjęcia Polski do Unii Europejskiej - 1 maja 2004 r.
Przystąpienie do UE poprzedzały liczne zmiany legislacyjne i instytucjonalne oraz korzystanie ze środków przedakcesyjnych PHARE i SAPARD. Członkostwo w UE i związany z tym wspólny rynek towarów i usług, pracy i kapitału oraz możliwość korzystania z unijnego wsparcia w znacznych rozmiarach stworzyły warunki do dynamicznego, wszechstronnego rozwoju kraju. Rozwój ten wyraża się m.in. w realizowanych inwestycjach, w rozbudowie infrastruktury - także na terenach wiejskich, modernizacji rolnictwa i przemysłu spożywczego, rozwoju eksportu. Były sprzyjające warunki do rozwoju kapitału ludzkiego i społecznego. Zmniejszył się / mierzony wielkością PKB / dystans do najbardziej rozwiniętych krajów UE i świata. Wzrosły standardy ochrony środowiska i zdrowia oraz poczucie bezpieczeństwa obywateli. Okres członkostwa Polski w UE to jeden z najlepszych (a może najlepszy) okres w ponad 1000 letniej historii Polski. Dlatego należy wyrazić uznanie dla działań władz i instytucji krajowych i unijnych oraz organizacji społecznych i wszystkich osób, którzy istotnie przyczynili się do przystąpienia Polski do UE i wykorzystania możliwości, jakie ono stwarza.
W związku z zaplanowanymi na 26 maja br. wyborami do PE i kluczową fazą prac nad nową perspektywą UE na lata 2021-27, należy pozytywnie odbierać określenie celów polityk UE i założeń na nowy okres programowania, w tym położenia akcentu na bardziej inteligentny rozwój, energooszczędną i niskoemisyjną gospodarkę, bardziej połączoną Europę (rozwój mobilności, transportu, łączności), na Europę solidarną i bliższą obywatelom, ze skuteczną polityką migracyjną i bezpieczeństwa oraz przeciwdziałającą zmianom klimatu. Dla realizacji tych celów konieczne jest utrzymanie zasad finansowania oraz budżetu UE na poziomie zbliżonym do obecnego, w szczególności dotyczy to Polityki Spójności oraz wsparcia dla rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich. Odrębny budżet strefy Euro nie jest dobrym pomysłem na nowe wyzwania, przed którymi stoi UE.
Niezależnie od poparcia dla działań zmierzających do uzyskania dla Polski jak najlepszej "koperty krajowej", dostrzegamy konieczność:
- Poprawy efektywności wykorzystania środków UE i zwracanie większej uwagi na osiąganie zakładanych celów. Dotychczas skupiano się głównie na kryteriach dostępu. Pilnym także jest dopracowanie regionalnych i krajowych inteligentnych specjalizacji.
- Zwiększenia aktywności instytucji i organizacji krajowych zwłaszcza administracyjnych i naukowych w celu poprawy współpracy z podmiotami gospodarczymi. Poziom innowacji i warunki do rozwoju innowacji w Polsce są niestety skromne.
- Przyśpieszenia działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego, w tym poprawy jakości powietrza, ochrony wody i użytków rolnych, rozwoju OZE itp., obszarów w których postęp w naszym kraju jest niewystarczający.
W związku z dyskusją dot. miejsca Polski w UE, podzielamy pogląd, iż Polska winna aktywnie wspierać ściślejszą integrację krajów UE i odgrywać istotną rolę w procesach integracji oraz ewentualnych reformach instytucjonalnych. W tym celu niezbędne jest m.in. wznowienie prac związanych z wejściem Polski do strefy Euro, zgodnie z warunkami Traktatu Akcesyjnego.
Do kształtowania Unii Europejskiej oraz miejsca Polski w ramach UE przyczynić się może każda organizacja i obywatel. Taką możliwość stwarza m.in. udział wyborach do Parlamentu Europejskiego. Zachęcamy wszystkich obywateli do aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec integracji europejskiej oraz udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego - 26.05.2019 r.
E.Ł.
