Z początkiem marca br. Minister Finansów zainicjował prace nad projektem rozporządzenia, którego celem jest wypełnienie upoważnienia ustawowego zawartego w Ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355 z późn. zmianami).
W art. 32a ust. 9 wspomnianej ustawy wskazano, że celem wydania stosownego rozporządzenia będzie regulacja trybu i warunków postępowania podmiotów odnośnie prowadzenia działalności pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych oraz tytułów uczestnictwa funduszy zagranicznych oraz funduszy inwestycyjnych otwartych z siedzibą w państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Podmiotami, których działalność ma regulować omawiane rozporządzenie, zgodnie z treścią art. 32 ust. 2 ustawy mają być podmioty posiadające siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, inne niż: towarzystwo będące organem danego funduszu lub zarządzający danym funduszem i prowadzący jego sprawy, spółka zarządzająca albo zarządzający z UE, towarzystwo niebędące organem danego funduszu, świadczące usługę w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych oraz firma inwestycyjna lub bank krajowy wykonujący działalność, o której mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, lub krajowy oddział instytucji kredytowej, uprawnione do wykonywania działalności w zakresie przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych.
Ponadto, omawiany akt prawny ma poddać regulacji kwestie związane z doradztwem inwestycyjnym w odniesieniu do wskazanych wyżej instrumentów.
W rozporządzeniu, Minister Finansów zamierza określić pojęcie konfliktu interesów i sposób postępowania wymienionych podmiotów w zakresie konfliktów interesów. Rozporządzenie regulować ma również szczegółowe kryteria odnośnie wiedzy i kompetencji osób, zatrudnianych przez wspomniane podmioty, w zakresie świadczonych przez te podmioty usług. W końcu, zgodnie z ustawą z dnia 27 maja 2004 r., dokument poddać ma regulacji tryb i warunki postępowania przy dokonywaniu oceny oraz weryfikacji spełniania przez te osoby, wymogów w zakresie posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji oraz tryb i warunki postępowania w zakresie utrzymywania i doskonalenia wiedzy i kompetencji tych osób.
Stąd też, z dniem 1 marca br. wnioskodawca, minister właściwy ds. finansów publicznych skierował do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych oraz opiniowania projekt Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie postępowania podmiotów prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz tytułów uczestnictwa, a także doradztwa inwestycyjnego w odniesieniu do takich instrumentów. Termin udzielania odpowiedzi wnioskodawcy, ustalony został na 15 marca. Co ciekawe, na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt rozporządzenia opublikowany został dopiero z dniem 4 marca br.
W uzasadnieniu do projektu, Minister Finansów podkreśla, że dokument nawiązuje do rozwiązań regulacyjnych istniejących w obecnie obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 23 marca 2017 r. w sprawie postępowania podmiotów prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz tytułów uczestnictwa, a także doradztwa inwestycyjnego w odniesieniu do takich instrumentów (Dz. U. 2017 poz. 769.).
Względem dotychczas obowiązującego rozporządzenia zmianie uległa m. in. treść § 3 do § 6, które regulują zasady kategoryzacji klientów na detalicznych i profesjonalnych. W uzasadnieniu wskazano, że: ,,Zgodnie z proponowanym rozwiązaniem generalna zasada, iż na wniosek klienta może być on traktowany jak klienta profesjonalny, jeżeli wykaże on, że posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych oraz właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami, została uzupełniona o bardziej sprecyzowane wymogi. Wprowadzono w tym celu kryteria, takie jak wartość zawieranych transakcji, wartość portfela instrumentów finansowych, oraz doświadczenie w sektorze finansowym”.
W § 13 ust 1 projektu wnioskodawca reguluje kwestię ewentualnego konfliktu interesów, który w tekście definiuje się jako: znane podmiotowi okoliczności, które mogą doprowadzić do powstania sprzeczności między interesem podmiotu lub osoby powiązanej z podmiotem a obowiązkiem działania przez podmiot w sposób rzetelny, z uwzględnieniem najlepiej pojętego interesu klienta tego podmiotu oraz okoliczności, które mogą doprowadzić do sprzeczności pomiędzy interesami klientów tego podmiotu. W ust. 3 zaś wskazano, że konflikt interesów może powstać w szczególności w przypadku, gdy podmiot lub osoba powiązana z podmiotem:
1) może uzyskać korzyść lub uniknąć straty na skutek poniesienia straty lub nieuzyskania korzyści przez co najmniej jednego klienta tego podmiotu;
2) posiada powód, aby udzielać klientowi lub grupie klientów preferencji w stosunku do innego klienta lub grupy klientów tego podmiotu;
3) posiada interes rozbieżny z interesem klienta;
4) prowadzi taką samą działalność jak działalność prowadzona przez klienta podmiotu;
5) otrzyma od osoby innej niż klient korzyść majątkową, inną niż standardowe prowizje i opłaty, w związku z usługą świadczoną na rzecz klienta.
W treści § 24, planuje się nałożenie obowiązku na podmioty pośredniczące odnośnie rejestrowania, przechowywania i archiwizowania dokumentów, nagrań oraz innych nośników informacji sporządzanych lub otrzymywanych w związku ze świadczonymi usługami oraz sporządzania na trwałych nośnikach informacji protokołów, notatek lub nagrań z rozmów przeprowadzonych w bezpośredniej obecności klienta lub potencjalnego klienta. Istotną zmianą jest dodanie w § 28 projektu obowiązku spoczywającego na podmiotach pośredniczących ustalenia, czy klient posiadania doświadczenie i wiedzę umożliwiającą świadomość ryzyka związanego z oferowanym konkretnym instrumentem lub usługą. Na podmioty pośredniczące planuje się nałożenie obowiązku co do wdrożenia odpowiednich rozwiązań umożliwiających zapewnienie zgodności instrumentów z potrzebami, cechami i celami określonej grupy docelowej, a także zgodności zamierzonej strategii dystrybucji z określoną grupą docelową.
W § 40 zawarto przesłanki uznania, iż informacje o świadczeniach pieniężnych, w tym opłatach i prowizjach, lub świadczeniach niepieniężnych, związanych z usługą, mają być ujawniane klientowi w sposób kompleksowy, dokładny i zrozumiały; a informacja o istnieniu, istocie oraz wysokości tych świadczeń – przekazana przed rozpoczęciem świadczenia usługi. Powyższe unormowanie ma za zadanie zwiększenie stopnia ochrony klientów podmiotów pośredniczących i zapewnienie im większej jasności co do jakości usług, które będą otrzymywać.
W końcu, w rozdziale VII projektu uregulowano kryteria odnośnie spełniania przez osoby zatrudnione przez podmioty pośredniczące, wymogów posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji. Zawarto również wskazania co do trybu i warunków postępowania przy dokonywaniu oceny oraz weryfikacji wiedzy i kompetencji pracowników. Ponadto określono tryb i warunki postępowania w zakresie utrzymywania oraz doskonalenia wiedzy i kompetencji osób zatrudnionych przez podmioty pośredniczące.
Planuje się, że rozporządzenie wejdzie w życie z upływem 14 dni od dnia jego ogłoszenia.
